Różyczka w ciąży

Różyczka w ciąży

Ciąża
Artykuł
Maj 31, 2024
4 min.

Różyczka w ciąży jest zagrożeniem w każdym trymestrze ciąży. Aby zapobiec zakażeniu wirusem różyczki, należy się zaszczepić. Pojawienie się choroby na samym początku ciąży niesie ryzyko poważnych powikłań dla maluszka. W skrajnych przypadkach może prowadzić do wad wrodzonych u dziecka, a nawet obumarcia płodu i poronienia. Sprawdź, jak wygląda badanie na różyczkę w ciąży i poznaj charakterystyczne objawy choroby. 

Wirus różyczki jest niebezpieczny dla maluszka. Największe niebezpieczeństwo pojawia się w pierwszych tygodniach ciąży, kiedy kształtują się najważniejsze organy dziecka. Gdy dojdzie do zakażenia na początku ciąży, różyczka zaatakuje zarówno mamę, jak i płód, który jeszcze nie ma własnej odporności i nie potrafi obronić się przed wirusem. Aby nie doprowadzić do zakażenia, najlepszą profilaktyką jest szczepienie na różyczkę przed ciążą poprzedzone badaniem przeciwciał IgG.

Ważne

Ryzyko zakażenia płodu w I trymestrze wynosi ok. 60%, w 13.-28. tyg. wynosi ok. 45%, a następnie w III trymestrze rośnie do blisko 100%. Zakażenie po 18 tyg. nie stwarza ryzyka wad wrodzonych (bo u płodu jest już wówczas zakończona tzw. organogeneza, czyli tworzenie poszczególnych narządów), natomiast możliwe są inne powikłania takie jak: hipotrofia płodu, zapalenie wątroby, opon mózgowo-rdzeniowych, mięśnia sercowego i płuc.

Objawy różyczki – na co zwrócić uwagę?

Wirus różyczki atakuje zazwyczaj dzieci. Oczywiście zdarzają się również zakażenia u osób dorosłych, którzy wcześniej nie zachorowali na tę chorobę zakaźną, a także tak zwane „reinfekcje”, czyli zakażenia osób które chorowały lub były szczepione, ale mają niskie miano przeciwciał IgG. Objawy różyczki są dosyć łagodne i pojawiają się po około 14-21 dniach od zakażenia. Aby się zakazić, wystarczy kontakt z osobą chorą (tzw. droga kropelkowa lub kontakt płciowy). 

Podejrzewasz u siebie różyczkę? Oto jej charakterystyczne objawy:

  • różyczka na początku przypomina przeziębienie
  • mogą wystąpić bóle mięśni, ból gardła, gorączka i złe samopoczucie
  • węzły chłonne czasami nieco się powiększają
  • na skórze pojawia się bladoróżowa wysypka
  • charakterystyczne plamki lub grudki powstają na twarzy, a następnie w ciągu 24 godzin na całym ciele, utrzymują się około 3 dni
  • po wysypce nie pozostają blizny i przebarwienia, tak jak ma to miejsce podczas ospy wietrznej

Uwaga! Aż 20-50% przypadków różyczki ma przebieg bezobjawowy!

 

Kobieta w ciąży u lekarza

 

Wirus różyczki w ciąży

Różyczka zaliczana jest do chorób z grupy TORCH (czytaj „torcz”), które są niebezpieczne dla płodu. Zakażenie wirusem różyczki w I trymestrze to powód do obaw, ponieważ u dziecka może wystąpić zespół różyczki wrodzonej (CRS – congenital rubella syndrome), czyli wady wrodzone i uszkodzenia wielonarządowe. Objawy to m.in. triada Gregga, czyli wady serduszka, zaburzenia słuchu i wzroku. Niekiedy pojawiają się również zaburzenia w rozwoju umysłowym dziecka i małogłowie. 

Objawy CRS mogą pojawić się również ze sporym opóźnieniem, nawet po 2-4 latach od narodzin maluszka. Zalicza się do nich m.in. cukrzycę, zapalenie tarczycy, niedobór hormonu wzrostu i zaburzenia zachowania. Mimo dużego ryzyka wystąpienia powikłań warto pamiętać, że nie każde zakażenie u płodu wiąże się z wystąpieniem CRS. 

Leczenie różyczki w ciąży

W chwili obecnej nie istnieją leki umożliwiające leczenie zakażenia wirusem różyczki. Stosuje się jedynie postępowanie objawowe – najczęściej niesteroidowe leki przeciwzapalne. W przypadku zachorowania na różyczkę w ciąży lub nawet kontaktu z zakażoną osobą, należy bezzwłocznie ustalić wiek ciąży i stan odporności kobiety na wirusa wywołującego chorobę. Podanie immunoglobuliny nie eliminuje, ale może zmniejszyć ryzyko zachorowania. 
 

Ważne

Szczepionkę przeciw różyczce podaje się w postaci skojarzonej ze szczepionką chroniąca przed odrą świnką i różyczką (MMR). Szczepionka jednoskładnikowa nie jest dostępna. Maksymalną ochronę zapewnia podanie dwóch dawek szczepionki. Pierwszą dawkę podaje się w  13.-15. miesiącu życia, a drugą uzupełniającą  (od 2019 r.) –  w 6. roku życia. Dzieciom pomiędzy 7. a 9. rokiem życia podanie drugiej dawki szczepionki jest sukcesywnie wyrównywane poprzez szczepienie w 10. roku życia.

Szczepienie na różyczkę przed ciążą

Aby nie doprowadzić do zarażenia się wirusem różyczki w ciąży, ważna jest profilaktyka w formie ochronnych szczepień jeszcze przed ciążą. Gdy planujesz dziecko, a nie chorowałaś jeszcze na różyczkę, warto się zaszczepić. Jeżeli nie pamiętasz, czy w dzieciństwie przebyłaś tę infekcję, możesz to sprawdzić w laboratorium. Zrób przesiewowe badanie serologiczne (czyli badanie krwi z oznaczeniem poziomu przeciwciał różyczki klasy IgG). Poziom przeciwciał powyżej 10-15 IU/ml uznawany jest za poziom ochronny. 

Jeśli będziesz miała skierowanie od lekarza rodzinnego, badanie wykonasz bezpłatnie. Jeśli przeciwciała IgG nie zostaną wykryte lub ich poziom będzie zbyt niski – co oznacza brak odporności, powinnaś się zaszczepić, a zajście w ciążę planować po upływie miesiąca po szczepieniu, aby nie przenieść wirusa różyczki na dziecko. 
 

Ważne

Zgodnie z zaleceniami WHO i Ministerstwa Zdrowia każda kobieta do 10. tygodnia ciąży musi oznaczyć poziom przeciwciał przeciw patogenom z grupy TORCH (powodujących toskoplazmozę, różyczkę, cytomeglię oraz inne zakażenia: np. kiłą, listeriozą, wirusowym zapaleniem wątroby i HIV). Wynik laboratoryjnego badania na różyczkę w ciąży pozwala ustalić, czy kobieta w przeszłości chorowała już na różyczkę lub czy jest podatna na zakażenie.

Jeżeli już jesteś w ciąży – szczepienie przeciwko różyczce jest przeciwwskazane! W takim przypadku unikaj kontaktu z chorymi osobami. Gdy tylko zauważysz u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy, skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu lub lekarzem specjalistą chorób zakaźnych.

Konsultacja merytoryczna:

DR N. MED. M.SC. JAKUB RZEPKA

 

Specjalista położnictwa i ginekologii

II Klinika Położnictwa i Ginekologii CMKP

Szpital Bielański w Warszawie

View details Graj o wózek 3w1 dla Maluszka!
Baby&Me_banner_rejestracyjny z wózkiem

Graj o wózek 3w1 dla Maluszka!

Dołącz do programu Nestlé Baby&me i poznaj wszystkie benefity, które dla Ciebie przygotowaliśmy.

Nestlé Baby&me umożliwia konsumentom wystawianie opinii o swoich produktach i zapewnia dostęp do wystawianych przez konsumentów opinii o swoich produktach, jednakże na ten moment Nestlé Baby&me nie może zapewnić, czy publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli.

Powiązane artykuły

View details Jak liczyć ruchy dziecka?
Artykuł
Jak liczyć ruchy dziecka

Jak liczyć ruchy dziecka?

Liczenie ruchów dziecka to metoda, która pomoże Ci monitorować, czy z Twoim maluszkiem wszystko jest w porządku. Prowadzenie dziennika ruchów maleństwa ułatwia specjalna karta obserwacji płodu.

4 min. czytania

View details Aktywność fizyczna w ciąży
Artykuł
Aktywność fizyczna w ciąży

Aktywność fizyczna w ciąży

Nie ma żadnych wątpliwości: aktywność fizyczna w ciąży, jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań medycznych, ma pozytywny wpływ na Twoje zdrowie, rozwój dziecka, a nawet przebieg porodu.

4 min. czytania

View details Pracodawco, jestem w ciąży!
Artykuł
Praca w ciąży

Pracodawco, jestem w ciąży!

Jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań zdrowotnych i dobrze się czujesz, w ciąży nadal możesz chodzić do pracy. Pamiętaj jednak, że w tym okresie przysługują Ci pewne szczególne prawa. Jakie?

5 min. czytania

View details Dieta w III trymestrze ciąży
Artykuł
Dieta w III trymestrze ciąży

Dieta w III trymestrze ciąży

W III trymestrze ciąży Twoje dziecko bardzo intensywnie się rozwija.

5 min. czytania

View details Trening mięśni Kegla w ciąży
Artykuł
Ćwiczenia mięśni Kegla w ciąży

Trening mięśni Kegla w ciąży

Mięśnie Kegla są dla kobiet szczególnie ważne. Otaczają one pochwę, odbytnicę i cewkę moczową, podtrzymują też od dołu narządy jamy brzusznej.

4 min. czytania

View details Nadmierne pocenie się w ciąży
Artykuł
Nadmierne pocenie się w ciąży

Nadmierne pocenie się w ciąży

Nadmierne pocenie się w ciąży może u niektórych kobiet budzić obawy lub zawstydzenie.

4 min. czytania

View details Prawidłowa waga i BMI w ciąży
Artykuł
bmi

Prawidłowa waga i BMI w ciąży

Utrzymywanie prawidłowej wagi w ciąży jest ważne ze względu na zdrowie mamy i dziecka. Dowiedz się, ile najlepiej przytyć w ciąży w zależności od wagi wyjściowej.

6 min. czytania

View details Nadciśnienie tętnicze w ciąży
Artykuł
Nadciśnienie w ciąży

Nadciśnienie tętnicze w ciąży

Nadciśnienie w ciąży to problem, który powinien być monitorowany przez lekarza.

5 min. czytania

View details Niedoczynność tarczycy w ciąży
Artykuł
niedoczynność tarczycy w ciąży

Niedoczynność tarczycy w ciąży

Niedoczynność tarczycy to choroba, w przebiegu której gruczoł ten produkuje za mało hormonów w stosunku do potrzeb organizmu.

4 min. czytania

View details Częste oddawanie moczu w ciąży
Artykuł
Częste oddawanie moczu w ciąży

Częste oddawanie moczu w ciąży

Zwiększone parcie na pęcherz to jeden z najbardziej charakterystycznych objawów ciąży.

4 min. czytania

View details Poród rodzinny – wady i zalety
Artykuł
Poród rodzinny – tata przy porodzie

Poród rodzinny – wady i zalety

Wielu przyszłych rodziców rozważa kwestię obecności ojca przy porodzie. Kobiety często pragną wspólnego przeżywania narodzin, ale obawiają się reakcji partnera.

5 min. czytania

View details Jak przygotować się do porodu?
Artykuł
Jak przygotować się do porodu

Jak przygotować się do porodu?

Poród to zwieńczenie dziewięciu miesięcy oczekiwań na dziecko. Dla wielu kobiet jest to jeden z najważniejszych momentów w życiu.

4 min. czytania

View details Szkoła rodzenia – jak ją wybrać?
Artykuł
Jak wybrać szkołę rodzenia

Szkoła rodzenia – jak ją wybrać?

Dowiedziałaś się, że niedługo będziesz mamą? Zacznij przygotowywać się do porodu oraz nowej roli w swoim życiu. Zapisz się do szkoły rodzenia! Podpowiemy Ci, jak znaleźć tę najlepszą.

4 min. czytania

View details Jak przygotować ciało do porodu?
Artykuł
Jak przygotować ciało do porodu?

Jak przygotować ciało do porodu?

Do porodu zostało już tylko kilka dni? Przygotowałaś pokój dla dziecka, spakowałaś walizkę z wyprawką do szpitala, masz zebrane w jednej teczce wyniki badań? Powinnaś jeszcze zadbać o swoje ciało.

6 min. czytania

View details Poród przedwczesny i jego objawy
Artykuł
Poród przedwczesny

Poród przedwczesny i jego objawy

Poród przedwczesny to sytuacja, w której zakończenie ciąży następuje przed ukończeniem 37. tygodnia. W połowie przypadków pojawia się samoistnie – i może się zdarzyć z bardzo różnych przyczyn.

3 min. czytania

View details Odporność dziecka w brzuchu mamy
Artykuł
Odporność dziecka w brzuchu mamy

Odporność dziecka w brzuchu mamy

Rozwój układu immunologicznego dziecka rozpoczyna się już w okresie życia płodowego. Kształtowanie się odporności maluszka będzie trwało jednak aż do 12. roku życia.

6 min. czytania

View details Małowodzie i wielowodzie w ciąży
Artykuł
Małowodzie i wielowodzie w ciąży

Małowodzie i wielowodzie w ciąży

Zmiany objętości płynu owodniowego pozwalają lekarzowi określić podczas badania USG stan rozwijającego się w brzuchu mamy maluszka.

5 min. czytania

View details Kiedy można poznać płeć dziecka?
Artykuł
Kiedy można poznać płeć dziecka

Kiedy można poznać płeć dziecka?

Pytania o przewidywaną płeć dziecka przyszli rodzice często kwitują stwierdzeniem: „Wszystko jedno, byleby było zdrowe”.

4 min. czytania

View details Jaką wodę pić w ciąży i jak często?
Artykuł
Kobieta w ciąży z butelką wody i jabłkiem

Jaką wodę pić w ciąży i jak często?

Odpowiednia dieta jest szczególnie ważna w okresie ciąży i karmienia piersią, kiedy dbasz już nie tylko o siebie, lecz także o rozwój swojego maleństwa.

5 min. czytania