Twardy brzuch w ciąży, czyli stawianie się macicy

Twardnienie brzucha w ciąży określa się także mianem stawiania się macicy lub stawiania się brzucha. Jest to standardowy objaw przebiegającej bez zakłóceń zaawansowanej ciąży – zapowiedź występowania pierwszych skurczów macicy, która tak właśnie przygotowuje się do porodu. 

Twardniejący brzuch w ciąży – przyczyny

Skurcze macicy, będące bezpośrednią przyczyną twardnienia brzucha w ciąży, to tzw. skurcze Braxtona-Hicksa. Niektóre kobiety zaczynają je odczuwać już około 20. tygodnia ciąży, inne później, około 28.–30. tygodnia. Są one objawem całkowicie naturalnym, w wielu przypadkach wywołują je ruchy dziecka w brzuchu mamy. Skurcze Braxtona-Hicksa mogą pojawiać się kilka razy w ciągu dnia, nie są bolesne, nie trwają również zbyt długo – maksymalnie do pół minuty.

Warto pamiętać, że z każdym kolejnym tygodniem skurcze będą występować częściej i będą dłuższe (pod koniec ciąży mogą trwać nawet dwie minuty), a to sprawi, że Twój brzuch będzie coraz twardszy. Wszystko to jest fizjologiczną oznaką przygotowywania się Twojego ciała do porodu.

Ważne

Jak rozpoznać skurcze Braxtona-Hicksa? Są one nieco podobne do skurczów, które pojawiały się u Ciebie w trakcie miesiączki. Zazwyczaj pojawiają się w górnej części brzucha i stopniowo przesuwają się ku jego dolnym partiom. Możesz to odczuwać jako dość charakterystyczne napięcie macicy.

Stawianie się macicy – jak łagodzić dolegliwości?

Twardnienie brzucha w ciąży może być dla Ciebie sporą niedogodnością – na szczęście istnieją proste sposoby, by złagodzić odczuwanie skurczów. Wielu kobietom pomaga krótki spacer, położenie się i uniesienie nóg do góry, a także ciepła, ale nie gorąca kąpiel. Uwaga! Podczas skurczów lepiej nie masować brzucha, bo zachęci to dziecko do poruszania się, a w konsekwencji może nasilić skurcze.
Pomocne w łagodzeniu skurczów są ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne – możesz o nie zapytać lekarza prowadzącego lub położną, dowiesz się też o nich podczas zajęć w szkole rodzenia. Pamiętaj, że czasami twardnienie brzucha w ciąży może być spowodowane nadmiernym wysiłkiem fizycznym – wystrzegaj się więc przepracowania, nie podnoś ciężkich przedmiotów i zapewnij sobie czas na odpoczynek!

Ważne

Jeżeli skurcze Braxtona-Hicksa oraz towarzyszące im twardnienie brzucha są dla Ciebie bardzo uciążliwe i nie pomagają Ci naturalne sposoby ich łagodzenia, lekarz może przepisać Ci leki rozkurczowe bezpieczne dla kobiet w ciąży oraz suplementy diety zawierające magnez. 

Stawianie się brzucha – kiedy powinno zaniepokoić?

Choć twardy brzuch w ciąży to naturalny etap przygotowywania się ciała do porodu, są sytuacje, kiedy należy zgłosić się do lekarza. Powinno Cię zaniepokoić, jeśli skurcze stają się bardzo bolesne, regularne i intensywne, a dodatkowo towarzyszy im plamienie lub krwawienie z dróg rodnych. Powinnaś również zwracać uwagę, czy skurcze nie wybudzają Cię w nocy lub czy nie wpływają na aktywność Twojego dziecka.

Pamiętaj, że o ile samo twardnienie brzucha, zwłaszcza w III trymestrze ciąży, nie jest niczym groźnym, o tyle jeżeli towarzyszą mu inne niepokojące objawy, może to już być stan niebezpieczny dla Twojego dziecka. Zdarza się, że symptomy te zwiastują odklejenie łożyska albo przedwczesny poród. Bardzo twardy brzuch i towarzyszące mu plamienie lub krwawienie powinny skutkować natychmiastowym udaniem się do szpitala!

Twardy brzuch w ciąży bez skurczy

Jeżeli twardnieniu brzucha w III trymestrze ciąży nie towarzyszą skurcze, może to być objaw problemów z układem trawienia – wzdęć, zaparć, niestrawności. Twoja macica wciąż się powiększa i napiera na narządy wewnętrzne, w tym jelita. Ich zawartość przemieszcza się dużo wolniej, mogą pojawiać się problemy z wypróżnianiem, a wraz z nimi – uczucie pełnego, napiętego, twardego brzucha.

Jak sobie z tym radzić? Pamiętaj o tym, by pić minimum 2 litry płynów dziennie, w większości wody mineralnej. Zadbaj, by w Twojej diecie znalazły się produkty bogate w błonnik: warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste. Jedz regularnie (5–6 razy dziennie), ale niewielkie porcje. Ogranicz spożywanie słodyczy, potraw tłustych i ciężkostrawnych. Jeśli pozwala na to Twoje samopoczucie, regularnie się ruszaj.

Choć twardy brzuch w ciąży jest często występującym objawem, zawsze trzeba zachować czujność. Jeśli towarzyszą mu jakiekolwiek niepokojące symptomy lub skurcze są bardzo bolesne, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.

Pytania i odpowiedzi

1. Co oznacza twardy brzuch w ciąży?

   Twardy brzuch w ciąży oznacza, że ciało przyszłej mamy przygotowuje się do zbliżającego się porodu. To normalny objaw ciąży przebiegającej bez żadnych komplikacji. Okazuje się, że bezpośrednią przyczyną stawiania się brzucha w ciąży są skurcze Braxtona-Hicksa. Jeśli twardnieniu brzucha nie towarzyszą skurcze przepowiadające, może to oznaczać zwykłe dolegliwości trawienne (wzdęcia, niestrawność), związane z powiększającą się macicą, która zaczyna uciskać narządy wewnętrzne, w tym jelita. 
    

2. Co to znaczy, że brzuch się stawia w ciąży?

   Stawianie się brzucha w ciąży oznacza jego twardnienie. Czasami mówi się też o stawianiu macicy. Oznacza to, że ciało przyszłej mamy przygotowuje się do porodu, a brzuch pod wpływem skurczów przepowiadających staje się coraz bardziej napięty i twardy. Jeżeli skurcze są bardzo bolesne, intensywne i regularne lub towarzyszą im plamienia – należy zgłosić się do ginekologa. 
    

3. Jak rozpoznać twardy brzuch w ciąży?

   Twardy brzuch pod koniec ciąży jest bardzo napięty i zwiększa swoje rozmiary, co może być dla ciężarnej pewną niedogodnością. Skurcze przepowiadające, które odpowiadają za to zjawisko, pojawiają się w górnej części brzucha i z czasem przesuwają się ku jego dołowi. Przyszła mama może to odczuwać jako charakterystyczne napięcie macicy.