Gdy nie jesteś mężem mamy dziecka

Dzieci rodziców niemających ślubu posiadają takie same prawa jak te pochodzące ze związków małżeńskich. Zasadnicza różnica jednak wynika dla Ciebie jako konkubenta. Nawet jeśli mieszkasz z partnerką od wielu lat i traktujesz ją jak żonę, to jednak nie zawarliście legalnego związku. Musisz więc najpierw uznać dziecko, abyś stał się jego ojcem w świetle prawa.

Uznanie ojcostwa

Złożenie oświadczenia o uznaniu ojcostwa jest dla konkubentów kluczowe do tego, żeby formalnie oboje stali się rodzicami maluszka. Przedstawiasz wówczas dokument, w którym stwierdzasz, że jesteś ojcem dziecka, natomiast Twoja partnerka na piśmie potwierdza ten fakt. Takie oświadczenia należy złożyć w urzędzie stanu cywilnego. Warto wiedzieć, że możesz uznać ojcostwo jeszcze przed narodzinami dziecka. Musicie wtedy mieć ze sobą dokumenty tożsamości oraz zaświadczenie lekarskie o tym, że Twoja partnerka jest w ciąży. Jest to bardzo dobre rozwiązanie! Pamiętaj bowiem, że dopóki nie uznasz dziecka, nie masz prawa do uzyskania informacji o jego stanie zdrowia ani do decydowania o ewentualnym podjęciu koniecznych procedur medycznych. Dobrze więc zadbać o bezpieczeństwo i uregulować tę kwestię jeszcze przed porodem.

Rodzice często decydują się na to, aby uznać ojcostwo przy okazji rejestrowania narodzin dziecka w urzędzie stanu cywilnego – jest to jedna z ważniejszych formalności po urodzeniu dziecka. W takiej sytuacji musicie mieć ze sobą tylko dowody tożsamości. Urzędnik przyjmujący dokumenty powinien Wam wówczas wyjaśnić, jakie są prawa i obowiązki wynikające z uznania przez Ciebie dziecka. Ustalicie też wtedy między innymi kwestię nazwiska, jakie będzie nosić maluszek.

Nazwisko dziecka

Po tym, jak uznasz dziecko, nabierasz pełni praw, jakie wiążą się z byciem ojcem. Zyskujesz więc pełną władzę rodzicielską, masz prawo do opieki nad maluszkiem i zostaniesz wpisany do aktu narodzin jako jego tata. Razem z partnerką podejmiecie też wówczas decyzję o nazwisku dziecka. Może ono bowiem nosić nazwisko jednego z Was lub dwuczłonowe – jedno po mamie, jedno po tacie. Musicie zgodnie ustalić tę kwestię. Jeśli bowiem macie odmienne zdanie na ten temat, wówczas urząd automatycznie nada dziecku nazwisko dwuczłonowe.

Ustalenie ojcostwa

Jeśli zdarzy się tak, że urzędnik ma uzasadnione wątpliwości co do tego, czy jesteś ojcem dziecka (np. gdy Twoja partnerka formalnie pozostaje w związku małżeńskim z innym mężczyzną), wówczas kieruje tę sprawę do sądu opiekuńczego. Ten zaś w takiej sytuacji zleca badanie na ustalenie ojcostwa. Są to bezpłatne badania genetyczne, które mają na celu ustalenie pokrewieństwa między Tobą a dzieckiem. Na podstawie ich wyniku sąd wydaje wyrok, na mocy którego ustala Twoje ojcostwo i przyznaje Ci władzę rodzicielską.

Władza rodzicielska a alimenty

Gdy zostaniesz już uznany za ojca maluszka, oboje macie prawo i obowiązek sprawowania opieki nad dzieckiem, ukierunkowanej na zapewnienie mu warunków do odpowiedniego rozwoju. W związku z tym prawo nakłada na Was też tzw. obowiązek alimentacyjny, ponieważ oboje powinniście w równym stopniu uczestniczyć w kosztach utrzymania i wychowania potomka. Obowiązek ten trwa do momentu, aż dziecko osiągnie pełnoletniość. Oznacza to, że w przypadku gdybyś rozszedł się z mamą maluszka i został jego samotnym rodzicem, masz prawo pozwać partnerkę o alimenty na dziecko. Oczywiście działa to również w drugą stronę: jeżeli w sytuacji rozejścia się konkubentów syn lub córka zostaną pod opieką matki, wówczas to Ty – jako ojciec – musisz współuczestniczyć w kosztach ponoszonych na utrzymanie Waszego potomka.

Warto, abyś zapamiętał, że niezależnie od tego, czy jesteś w związku małżeńskim z mamą maluszka, czy też nie, i tak przysługują Ci prawa do dziecka. Jeśli tylko zadbasz w odpowiednim czasie o uznanie Twego ojcostwa, będziesz mógł wypełniać swoje powinności wobec potomka i współdecydować o jego losie. Dzięki temu staniesz się odpowiedzialnym tatą i będziesz mógł świadomie kształtować przyszłość swojego dziecka.