MyFeed Personalized Content
Ciąża
Artykuł
Add this post to favorites

Małowodzie i wielowodzie w ciąży

5
5/5 1 opinie

Zmiany objętości płynu owodniowego pozwalają lekarzowi określić podczas badania USG stan rozwijającego się w brzuchu mamy maluszka. Zarówno zwiększona ilość wód płodowych (wielowodzie), jak i ich zmniejszona ilość (małowodzie) jest sygnałem dla ginekologa do wnikliwej diagnostyki i nadzoru, ponieważ zwiększają one ryzyko wystąpienia powikłań w przebiegu ciąży i porodu. 

5min. czytania Sty 15, 2024

Małowodzie lub wielowodzie powinno być jak najwcześniej wykryte. Wczesna diagnostyka może pozwolić na rozpoznanie wad płodu lub chorób mamy, zmniejszyć ryzyko m.in. przedwczesnego porodu czy wystąpienia niskiej masy urodzeniowej u dziecka. Wyjaśniamy, co oznacza zbyt duża lub zbyt mała ilość wód płodowych, które tworzą w brzuchu mamy optymalne środowisko dla rozwoju płodu. 

Płyn owodniowy – dlaczego jest ważny?

Wody płodowe są bardzo ważne dla dziecka, które rozwija się w brzuchu mamy. To mieszanina płynów ustrojowych mamy i płodu, w której znajdują się elementy komórkowe owodni, aktywne enzymy i białka. Dzięki wodom płodowym maleństwo ma zapewnione odpowiednie środowisko do rozwoju. Wody chronią je przed czynnikami zewnętrznymi i silnymi bodźcami, utrzymują odpowiednią temperaturę oraz biorą udział w wymianie i transporcie substancji odżywczych.

Ważne

Objętość wód płodowych jest różna w czasie trwania ciąży. W początkowych tygodniach jest to tylko około 25 ml. Ilość płynu owodniowego sukcesywnie wzrasta aż do 33. tygodnia. Po tym czasie zaczyna zmniejszać się, by w ostatnim tygodniu ciąży osiągnąć około 800 ml. Zmniejszanie ilości wód płodowych pod koniec ciąży jest objawem fizjologicznym. Ciekawostką jest to, że wody płodowe są zawsze świeże – cały czas w ciele przyszłej mamy zachodzi ich wymiana.

Aby określić ilość płynu owodniowego, lekarz podczas badania USG szacuje ich objętość. Pomaga mu w tym tzw. wskaźnik AFI (ang. amniotic fluid index). Ten ważny parametr wylicza się na podstawie ilości płynu owodniowego w czterech kieszeniach płynowych w macicy przyszłej mamy. Warto pamiętać, że małowodzie lub wielowodzie może wystąpić na każdym etapie ciąży.

 

przyszla-mama-lekarz.

 

Za mało wód płodowych, czyli małowodzie w ciąży

Małowodzie (łac. oligohydramnion) to stan, w którym ilość płynu owodniowego jest zbyt mała. Stwierdzamy je, gdy objętość wód płodowych wynosi mniej niż 200 ml, a wskaźnik AFI kształtuje się na poziomie poniżej 5. Do najczęstszych przyczyn małowodzia można zaliczyć m.in. przedwczesne pęknięcie pęcherza owodniowego, co powoduje sączenie się wód płodowych, wady wrodzone układu moczowego płodu i niewydolność łożyska. Konsekwencjami małowodzia może być tzw. hipotrofia płodu, deformacje płodu czy niedorozwój płuc płodu, dlatego cały czas przyszła mama musi być pod stałą kontrolą lekarską.

 

usg-w-ciazy_1.

 

Jak postępuje się w przypadku małowodzia?

Postępowanie zależne jest od przyczyny małowodzia – w niektórych przypadkach, głównie dzięki zastosowaniu terapii wewnątrzmacicznej, możliwe jest leczenie przyczynowe (np. terapia wad układu moczowego płodu). Często jednak możliwe jest jedynie postępowanie objawowe. Ginekolog może zalecić nawadnianie doustne i dożylne przyszłej mamy oraz tzw. amnioinfuzję – zabieg w znieczuleniu miejscowym polegający na wstrzyknięciu płynu do owodni przez powłoki brzuszne. 

Gdy pojawią się powikłania skutkujące bezpośrednim zagrożeniem dla życia i zdrowia maluszka spowodowane małą ilością wód płodowych, lekarz może zdecydować o zakończeniu ciąży. Następstwa małowodzia dla rozwoju i dobrostanu płodu zależą głównie od przyczyny, nasilenia i czasu trwania tej patologii. Rozpoznanie małowodzia lub bezwodzia już w II trymestrze wiąże się niestety z niekorzystnym rokowaniem dla dziecka.

Za dużo wód płodowych, czyli wielowodzie w ciąży

Wielowodzie (łac. polyhydramnion) to nadmierna ilość płynu owodniowego w ciąży. Mówimy o nim wtedy, gdy w zależności od czasu trwania ciąży objętość wód płodowych jest większa niż 1200 ml, a wskaźnik AFI wynosi powyżej 18-25 cm. Najczęstszą przyczyną wielowodzia jest cukrzyca ciężarnych. Jednym z jego objawów może być nadmierny przyrost obwodu brzuszka ciążowego, który staje się bardzo twardy i napięty. Gdy przyszła mama zaczyna nagle zwiększać swoją masę ciała, ale nie stwierdza żadnych obrzęków, ma trudności z oddychaniem i duszności, może to być wielowodzie, dlatego warto skonsultować się z lekarzem, gdy pojawią się któreś z powyższych dolegliwości.

 

przyszla-mama-waga

 

Najczęściej trudno jest określić główną przyczynę wielowodzia. Mówi się wtedy o tzw. wielowodziu idiopatycznym. Wiadomo jednak, że może ono również wynikać z chorób matki, płodu lub łożyska – stwierdza się je m.in. we wspomnianej już wcześniej cukrzycy przyszłej mamy, w przypadku wrodzonych wad płodu, gdy np. dziecko ma trudności z połykaniem płynu owodniowego lub też produkuje więcej moczu. Wielowodzie może prowadzić do częstszego występowania takich powikłań jak: przedwczesne odpłynięcie płynu owodniowego i poród przedwczesny, wypadnięcie pępowiny, przedwczesne oddzielenie łożyska czy gorsze obkurczanie się macicy po porodzie i krwotok poporodowy. Z tego względu pacjentka z wielowodziem wymaga intensywnego nadzoru położniczego, zarówno w trakcie, jak i po porodzie.

Jak leczy się wielowodzie?

Podobnie jak w przypadku małowodzia, postępowanie należy rozpocząć od próby określenia przyczyny tego powikłania. W wybranych sytuacjach możliwe jest leczenie przyczynowe lub konieczna jest natychmiastowa terapia płodu po porodzie. W przypadku braku możliwości leczenia przyczynowego stosuje się leczenie objawowe, polegające na wykonaniu amniopunkcji odbarczającej. Wykonuje się je, gdy u przyszłej mamy rośnie ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego lub pojawia się ból i trudności z oddychaniem. W takim przypadku pod kontrolą ultrasonograficzną nakłuwa się jamę owodni i odsysa w zależności od wieku ciążowego 1-3 litrów płynu owodniowego. Również w przypadku wielowodzia lekarz może zdecydować o zakończeniu ciąży przed planowanym terminem porodu.

 

ciezarna-brzuch

 

Przyszła mama powinna pamiętać o regularnych wizytach u lekarza, który prowadzi ciążę. Kontrola lekarska oraz monitorowanie rozwoju maluszka, a przy tym ilości wód płodowych, są bardzo ważne. Ocena indeksu AFI podczas badania USG pozwoli wykryć ewentualne małowodzie lub wielowodzie i odpowiednio zareagować, aby nie doprowadzić do wymienionych powyżej powikłań. 

Konsultacja merytoryczna:

DR. N. MED. M.SC. JAKUB RZEPKA

Specjalista położnictwa i ginekologii

II Klinika Położnictwa i Ginegologii CMKP

Szpital Bielański w Warszawie

Baby&Me_banner_rejestracyjny z wózkiem
Graj o wózek 3w1 dla Maluszka!

Dołącz do programu Nestlé Baby&me i poznaj wszystkie benefity, które dla Ciebie przygotowaliśmy.

rating review icon
ZOBACZ CO MYŚLĄ INNI RODZICE

Średnia ocena

5
5
1 opinie użytkowników

Oceny społeczności

  • 5 star
    1
  • 4 star
    0
  • 3 star
    0
  • 2 star
    0
  • 1 star
    0

Dodaj nową opinię

5
Angelina Paź 23, 2023

Nestlé Baby&me umożliwia konsumentom wystawianie opinii o swoich produktach i zapewnia dostęp do wystawianych przez konsumentów opinii o swoich produktach, jednakże na ten moment Nestlé Baby&me nie może zapewnić, czy publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli.