Adaptacja w przedszkolu – rady dla rodziców

Czego dowiesz się z artykułu?

• Jak wygląda adaptacja dziecka w przedszkolu?
• Dlaczego adaptacja w przedszkolu dla niektórych dzieci jest trudna?
• Jak zachęcić dziecko do przedszkola?
• Jakie zabawy adaptacyjne mogą sprawić, że maluszek polubi przedszkole?

Zastanawiasz się, kiedy zapisać dziecko do przedszkola? Wychowanie przedszkolne obejmuje maluszki po 3. roku życia, jednak niektóre placówki przyjmują nawet 2,5-letnie szkraby, które są już gotowe, aby dołączyć do grupy rówieśników. Zanim jednak Twój Junior zacznie spędzać cały dzień w placówce, czeka go adaptacja przedszkolna. Na czym polega i jak możesz pomóc dziecku przez nią przejść? Poznaj kilka cennych wskazówek!

Proces adaptacji w przedszkolu – ile trwa i jak przebiega?

Zanim jeszcze Twój maluszek zacznie uczęszczać do przedszkola, dobrze jest odbyć spotkanie np. z dyrektorem i pracownikami placówki, aby mieć pewność, że to odpowiednie miejsce dla szkraba. Takie spotkanie organizowane jest często podczas dni otwartych.

Dla maluszka wszystko zaczyna się zwykle od dni adaptacyjnych. To czas, gdy dziecko powoli oswaja się z przedszkolem, zostając w nim tylko na kilka godzin. Na początku rodzic jest cały czas w pobliżu, a gdy malec zaczyna się adaptować w grupie rówieśników, opiekun powoli wycofuje się i w końcu zostawia dziecko pod okiem nauczyciela. Z każdym kolejnym dniem taki pobyt dziecka w placówce stopniowo się wydłuża. Z dni adaptacyjnych może skorzystać także rodzic. Można wtedy dopytać o szczegóły funkcjonowania placówki, o których nie wspomniano na stronie internetowej.

Kolejny krok to już adaptacja, która pomaga dziecku przystosować się do przedszkola. W większości placówek wygląda tak samo. Jest to czas, w którym dziecko przyzwyczaja się do nowych opiekunek, kolegów i koleżanek, a także spędzania czasu już bez obecności rodzica. Maluszkom, które chodziły do żłobka, adaptacja najczęściej przychodzi nieco łatwiej, ponieważ szkraby są już przyzwyczajone do tego, że dzień spędzają w grupie rówieśników – bez mamy i taty.

Adaptacja przedszkolaka trwa najczęściej od kilku dni do nawet miesiąca. Wszystko zależy od maluszka i od tego, jak będzie się czuł w nowym miejscu. Pamiętaj, aby przed posłaniem dziecka do przedszkola postarać się nie wprowadzać w jego życiu żadnych dużych zmian. Szkrab, który czuje się bezpiecznie, znacznie łatwiej przechodzi przez okres adaptacyjny.
 

Trudna adaptacja w przedszkolu – co ją powoduje i jak sobie z nią radzić?

Problemy z adaptacją są czymś częstym. Bardzo wielu rodziców nie wie, co robić w takiej sytuacji. Niechęć dziecka do chodzenia do przedszkola może pojawić się zarówno na samym początku, jak i dopiero po kilku tygodniach czy nawet miesiącach obecności w placówce. Powodów może być naprawdę wiele. Problemy adaptacyjne dziecka w przedszkolu mogą wynikać m.in.:

• ze strachu szkraba przed nieznanym,
• z braku poczucia bezpieczeństwa,
• z lęku separacyjnego po rozstaniu z rodzicem,
• z hałasu i nadmiaru bodźców, których dziecko nie lubi,
• z trudności w nawiązaniu kontaktów z rówieśnikami,
• ze zdarzeń wywołujących u dziecka wstyd lub strach,
• z częstych nieobecności maluszka w placówce (np. z powodu choroby),
• ze złej atmosfery w przedszkolu.

Niepokój, strach i bezradność to typowe reakcje, jakie mogą się pojawić u dziecka, które znalazło się w nowej dla niego sytuacji. Junior może sygnalizować gromadzące się w nim emocje związane z pójściem do przedszkola poprzez grymaszenie i opór, kiedy trzeba wyjść z domu i udać się do placówki. Może też pojawić się płacz podczas pożegnań z mamą lub tatą tuż przed wejściem na salę.

Zdarza się też, że dziecko, które ma problemy z adaptacją, niechętnie bawi się z innymi przedszkolakami, odmawia udziału w zajęciach w grupie, a nawet bywa agresywne wobec rówieśników. Jeśli problem trudnej adaptacji dotyczy także Twojego dziecka, pozwól mu na zaakceptowanie zmian na jego własny sposób. Być może maluszek potrzebuje znacznie więcej czasu niż inne przedszkolaki, aby poczuć się bezpiecznie w nowym środowisku.

Jak przekonać dziecko do przedszkola?

Jeśli Twój Junior nie chce chodzić do przedszkola, od razu nie wypisuj go z niego i nie szukaj nerwowo nowej placówki w pobliżu domu. Co więc możesz zrobić w takiej sytuacji?

1. Podaruj maluszkowi mnóstwo wsparcia, czułości i postaraj się być cierpliwym rodzicem.
    
2.  Dużo opowiadaj szkrabowi o przedszkolu i przedstawiaj je w pozytywnym świetle. Twoje słowa są dla dziecka bardzo ważne, bo właśnie na ich podstawie buduje ono swój obraz rzeczywistości, a później łatwiej i szybciej oswaja się z tym, o czym już słyszało od rodziców. Możesz np. powiedzieć, że w przedszkolu szkrab będzie się świetnie bawił, nauczy się nowych piosenek, zapozna z kolegami, a na dworze będzie mógł zjeżdżać ze świetnej zjeżdżalni. Poszukaj atrakcyjnych argumentów dla dziecka i użyj ich w rozmowie.
    
3. Staraj się nie okazywać swojego niepokoju związanego z przebiegiem adaptacji przy maluszku i nie deprymuj go słowami typu: „Taki duży przedszkolak, a płacze…”.
    
4.  Jeśli dziecko płacze, gdy odbierasz je z przedszkola, wcale nie oznacza to, że maluszek miał zły dzień. Najprawdopodobniej czekał z wyrażeniem swoich intensywnych emocji właśnie na Ciebie. W końcu przy rodzicu czuje się bezpiecznie i to Ty jesteś tą osobą, z którą dziecko chce się dzielić swoimi uczuciami.
    
5. Twoje dziecko powinno wiedzieć, co może robić, jeśli podczas pobytu w przedszkolu poczuje tęsknotę za Tobą. Uświadom je, że zawsze może liczyć na pomoc i wsparcie opiekunów placówki. Pomocny może być miś lub inna maskotka od Ciebie, którą dziecko zabierze na salę i będzie mogło się do niej przytulić w gorszych chwilach.
    
6.  Pamiętaj, że bardzo ważne jest też dbanie o to, aby Twoje dziecko miało kontakt z innymi rówieśnikami jeszcze zanim poślesz je do przedszkola. Maluch nauczy się obcować z dziećmi i łatwiej przejdzie przez adaptację.
    
7.  Dziecko może mieć największy problem z rozstaniem się z rodzicem, ponieważ odczuwa lęk separacyjny. Być może w Waszym przypadku niechęć do przedszkola bierze się właśnie stąd. Spróbuj więc wytłumaczyć maluszkowi, który jeszcze nie zna się na zegarku, że wrócisz po niego np. po zabawie z dziećmi i obiedzie. Koniecznie przestrzegaj tej pory. Odbieranie dziecka z przedszkola o umówionym czasie jest bardzo ważne, by nie czuło się ono przez Ciebie oszukane. Gdy maluszek zrozumie, że zawsze po niego wracasz, łatwiej będzie mu przekonać się do rozstań z Tobą.
    
8. Zauważaj dobre zachowanie dziecka w placówce. To go z pewnością zmotywuje i zaowocuje szybszą adaptacją.

Zabawy adaptacyjne w przedszkolu

Stres adaptacyjny, jaki kumuluje się w dziecku w związku z nową sytuacją, można spróbować zniwelować przez zabawę. Gdy będziesz z maluszkiem uczestniczyć w dniach adaptacyjnych, zachęć go do czynnego udziału w zajęciach ruchowych, śpiewaniu czy malowaniu z innymi dziećmi. Tego typu aktywności, które Juniorowi będą kojarzyć się pozytywnie, możecie później wspólnie wykonywać w domu. W oswojeniu się z przedszkolem mogą pomóc też edukacyjne książeczki, w których bohaterowie – tak samo jak szkrab – idą pierwszy raz do przedszkola, poznają nowych przyjaciół i muszą na chwilę rozstać się z rodzicami.

  
  Pytania i odpowiedzi

1.  Ile trwa adaptacja w przedszkolu?
   Adaptacja przedszkolna trwa zazwyczaj od kilku dni do nawet miesiąca. Okres adaptacyjny zależy od charakteru dziecka, wcześniejszego przygotowania Juniora do samodzielności oraz tego, czy poczuje się on swobodnie w placówce.
    
2.  Kiedy odpuścić dziecku przedszkole?
   Jeśli pomimo wielu prób i długiego czasu adaptacji dziecko cały czas płacze w przedszkolu i nie chce do niego chodzić, spróbuj porozmawiać z dyrekcją placówki i opiekunami. Może maluszek potrzebuje nieco więcej uwagi i zainteresowania, aby poczuł się swobodnie w nowym miejscu. Możesz również skonsultować się z psychologiem i poradzić się specjalisty, co w takiej sytuacji zrobić. Jeśli to nie pomoże, czasami najlepszym wyjściem jest zrezygnowanie z zaprowadzania dziecka do placówki. Być może szkrab potrzebuje jeszcze chwili, by „dorosnąć” do bycia przedszkolakiem.
    
3. Kiedy dziecko nie jest gotowe na przedszkole?
   Dziecko nie jest jeszcze gotowe na przedszkole, jeżeli nie przeszło adaptacji. Gdy zauważysz, że pobyt w placówce wciąż skutkuje u maluszka napadami złości, spadkiem nastroju czy dolegliwościami żołądkowymi, daj mu więcej czasu, aby mogło „dorosnąć” do przedszkola i rozstań z rodzicami.
    
4. Jak zachęcić dziecko do mówienia o przedszkolu?
   Opowiadaj Juniorowi o tym, jak minął Twój dzień, co miłego Cię spotkało itp. Tym samym zachęcisz swoje dziecko, aby również opowiedziało o tym, jak ono spędziło czas w przedszkolu. Zadawaj szkrabowi proste pytania dotyczące tego, co jadł, z kim się bawił, czy był na spacerze albo jakiej nowej piosenki się nauczył. Być może z takiej rozmowy uda Ci się wywnioskować, jak maluszek czuje się wśród rówieśników, co sprawia mu radość i czy już zaadaptował się w nowym miejscu.