Rozwój stóp i bioderek

Rozwój stóp i bioderek u dziecka – co warto wiedzieć?

0-4 miesiące
Artykuł
Sty 28, 2025
6 min.

Niemowlę rośnie w okamgnieniu, dlatego nie przegap pierwszej wizyty u ortopedy. Specjalista fachowym okiem oceni, czy prawidłowo rozwijają się bioderka i stópki dziecka, które niedługo zacznie stawiać swoje pierwsze kroki. Dowiedz się więcej o dysplazji stawów biodrowych i wadach małych stópek, o które trzeba dbać już od pierwszych chwil życia maluszka.

Po porodzie Twoje dziecko ma w stópkach zamiast kości delikatne chrząstki. Dopiero wraz z wiekiem nastąpi ich mineralizacja i twardnienie. Małe, delikatne nóżki i bioderka nie są jeszcze gotowe do chodzenia. Potrzeba czasu, aby wzmocnić wszystkie mięśnie i więzadła. Dziecko po kolejnym skoku rozwojowym odkryje, że ma stópki, potem zacznie raczkować, a pierwszy krok zrobi prawdopodobnie dopiero w okolicach 1. urodzin lub zaraz po nich. Tymczasem już od pierwszych dni warto odpowiednio dbać o układ ruchowy dziecka, czyli m.in. rozwój stóp i bioderek.

Stopy dziecka i ich rozwój

Stopy niemowlaka w pierwszych tygodniach życia mają widocznie zaznaczone sklepienie, a dodatkowo są skierowane do siebie. Takie ułożenie dziecięcych stópek nazywamy supinacją. Łuk w sklepieniu stópki z czasem zaniknie, a na jego miejscu pojawi się tkanka tłuszczowa. Dopiero wtedy, gdy maluszek zacznie stawiać pierwsze kroki, dziecko wypracuje własny wzorzec chodu i nauczy się utrzymywać równowagę.

Ważne

Sadzanie dziecka zbyt wcześnie i przyspieszanie pierwszych prób chodzenia może w przyszłości skutkować nieprawidłowym stawianiem stópek podczas poruszania się, a także bólami kręgosłupa u maluszka. Bądź cierpliwym rodzicem i poczekaj, aż dziecko samo będzie gotowe na to, aby zrobić swój pierwszy krok.

Pierwsze ćwiczenia, które przygotowują małe stópki do chodzenia

Dziecko już w 6. tygodniu życia zaczyna intensywnie ruszać nóżkami. Najpierw tworzą one ustawienie koślawe (są zgięte w stawie biodrowym i kolanowym), a po 3. miesiącu zaczynają się ustawiać stroną podeszwową do siebie. Maluszek podczas intensywnego rozwoju cały czas ćwiczy stopy. Zadziera je do góry, dotyka ich rączkami, a nawet próbuje włożyć paluszki stóp do buzi. Taka gimnastyka sprawia, że rozwija się łuk podłużny i porzeczny stopy dziecka, co przygotowuje do stania i chodzenia.

Uśmiechnięte niemowlę bawi się stopą

Stopniowo następuje także rotacja zewnętrzna bioderek. Jeżeli dziecko ma np. obniżone napięcie mięśniowe lub jest nieco opóźnione w rozwoju, może mieć problemy z wykształceniem prawidłowego wysklepienia łuku podłużnego i poprzecznego stopy. Nieprawidłowa budowa stópek doprowadza do koślawości stawu biodrowego, co wymaga np. zastosowania bucików ortopedycznych i rehabilitowania dziecka. Ale bez obaw! Pomoc specjalisty i specjalne ćwiczenia powinny pomóc!

Raczkujące niemowlę

USG bioderek niemowląt

Stawy biodrowe i stópki niemowlaka wymagają dużej uwagi rodziców, dlatego należy konsultować się z ortopedą i sprawdzać, czy dziecko pod tym względem prawidłowo się rozwija. Pierwsze badanie bioderek przeprowadza neonatolog zaraz po porodzie. Kontrolne badanie i USG bioderek należy wykonać, gdy dziecko skończy 6 tygodni.

Lekarz ortopeda ocenia, czy nóżki są tej samej długości, stawy pracują prawidłowo i czy nie ma ograniczeń w ich odwodzeniu. Na następną kontrolę warto pójść z dzieckiem, gdy skończy pół roku. Nie zaniedbuj tych wizyt, aby nie doprowadzić do zaburzeń w rozwoju bioderek, co może prowadzić do tzw. dysplazji, a nawet ich zwichnięcia. W takich przypadkach trzeba będzie wdrożyć specjalne leczenie ortopedyczne.

Niemowlę i ortopeda

Ryzyko wystąpienia dysplazji bioderek u niemowląt

Większe ryzyko wystąpienia dysplazji bioderek mają maluszki, u których w rodzinie wystąpiło już to schorzenie. Obciążone dysplazją są także dzieci, które przyszły na świat w wyniku porodu pośladkowego, dziewczynki, dzieci z pierwszej ciąży i te o dużej masie urodzeniowej. Zazwyczaj dysplazja dotyka lewe bioderko, co jest wynikiem ułożenia maluszka w brzuchu bardzo często jest ono uciskane przez kręgosłup i kość krzyżową mamy.

Jak dbać o stawy biodrowe maluszka?

Jest kilka sprawdzonych metod, które zalecają ortopedzi, aby chronić wciąż rozwijające się stawy biodrowe niemowlaka. Oto 5 porad!

  1. Dziecko powinno mieć swobodę i nieskrępowane ruchy, dlatego unikaj ciasnych ubranek czy owijania niemowlaka w rożek w taki sposób, aby nie mógł w nim poruszać nóżkami.
     
  2. Gdy przewijasz maluszka, rób to ostrożnie. Nie ciągnij za małe nóżki do góry, aby podnieść pupę dziecka. Na siłę nie prostuj także nóżek bobasa, aby głowa kości udowej nie wysunęła się z panewki.
     
  3. Pediatrzy i ortopedzi zalecają, aby dziecko jak najczęściej układać na brzuszku tak, by jego bioderka były swobodnie ustawione. Zalecaną pozycją jest także ułożenie dziecka na plecach z rozłożonymi nóżkami. Raczej unikaj układania dziecka na boku, aby nie naciskało ciężarem swojego ciała na bioderko.
     
  4. Być może Twoja mama, teściowa czy babcia doradziła Ci zakładanie dziecku „na wszelki wypadek” podwójnych pieluszek, aby rozsunąć nóżki dziecka. Nie stosuj samodzielnie tej metody! Szerokie pieluchowanie lub założenie specjalnej ortezy na nóżki powinien zalecić tylko i wyłącznie ortopeda, który stwierdzi nieprawidłowości w rozwoju bioderek u dziecka.
     
  5. Gdy nosisz dziecko przodem do siebie, pilnuj, aby miało ono nóżki swobodnie zgięte i rozstawione. Zwracaj przy tym uwagę na to, żeby główka niemowlaka była na wysokości Twojego ramienia. To zalecenie kierujemy przede wszystkim do mam, które mają nosidełka i chusty do noszenia niemowlaka.
     

Wady małych stópek i dobór obuwia

Aby zadbać o małe stópki, należy dobrać do nich odpowiednie obuwie. Buciki nie mogą być zbyt ciasne i zbyt sztywne, by nie doszło do deformacji małej stopy. Pamiętaj, że stopy Twojego dziecka mogą urosnąć nawet o 3 rozmiary w ciągu roku, dlatego regularnie sprawdzaj, czy buty nie są za małe. Jeżeli będą uwierać chrząstki w stopie, zaburzy się prawidłowy rozwój stópki. Paluszki mogą wtedy przybrać tzw. kształt młoteczkowaty.

Najczęściej występującymi wadami małych stópek jest płaskostopie lub koślawość. Obie wady często występują też jednocześnie. Mogą mieć charakter nabyty lub wrodzony. Gdy tylko dziecko zacznie chodzić, bacznie obserwuj jego pierwsze kroki, sprawdzaj, jak zużywa się podeszwa i czy but nie obciera maluszka. Więcej na temat dbania o prawidłową postawę dziecka przeczytasz w naszym artykule.

Jak wspierać rozwój bioderek i stópek dziecka?

Na co dzień, podczas wspólnej zabawy czy pielęgnacji, możesz wspierać rozwój ruchowy dziecka. Możesz delikatnie masować stópki maluszka, co korzystnie wpłynie na kształtowanie się ich wysklepienia. Rób to od strony piętki w kierunku paluszków. Zachęcaj niemowlę do raczkowania. Wymyślaj różne zabawy i ćwiczenia ruchowe, aby dziecko np. szukało ulubionej zabawki, wędrując na czworaka po całym pokoju.

Starszaka namów, by chwytał miękkie przytulanki paluszkami stóp i próbował wrzucić misia do pudełka z zabawkami. Bardzo dobrym ćwiczeniem jest także korzystanie z rowerka biegowego. Kiedy niemowlę już się spionizuje, lepiej unikaj chodzika, który negatywnie wpływa na kręgosłup, miednicę i sposób układania stóp dziecka. Kiedy Twoja pociecha już zacznie chodzić, pozwalaj jej poruszać się po domu na bosaka, aby zapobiegać płaskostopiu i trenować mięśnie stóp.

Rodzice i raczkujące niemowlę

Aby zadbać o bioderka i stópki dziecka, zwracaj także uwagę na to, jak maluszek siada. Nie pozwalaj na siad z pupą między stópkami. Taka postawa zwiększa koślawość kolan oraz rotację wewnętrzną ud, a w przyszłości może przyczynić się do niepoprawnego ustawiania stópek w trakcie chodzenia. Lepiej zachęcać dziecko do siadania z wyprostowanymi nóżkami, a Juniora do siadu po turecku. Mamy nadzieję, że nasze porady zapewnią Twojemu dziecku prawidłowy rozwój, a Ciebie wyczulą na ewentualne nieprawidłowości, z którymi za każdym razem warto skonsultować się z lekarzem ortopedą.

Porozmawiaj z naszymi ekspertami
View details Graj o wózek 3w1 dla Maluszka!
Baby&Me_banner_rejestracyjny z wózkiem

Graj o wózek 3w1 dla Maluszka!

Dołącz do programu Nestlé Baby&me i poznaj wszystkie benefity, które dla Ciebie przygotowaliśmy.

Nestlé Baby&me umożliwia konsumentom wystawianie opinii o swoich produktach i zapewnia dostęp do wystawianych przez konsumentów opinii o swoich produktach, jednakże na ten moment Nestlé Baby&me nie może zapewnić, czy publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli.

Powiązane artykuły

View details Zez u niemowlaka i noworodka
Artykuł
 Niemowlę robi zeza

Zez u niemowlaka i noworodka

Zez u niemowląt to zjawisko, które pojawia się powszechnie. Większość maluszków do ok. 3. miesiąca życia sporadycznie zezuje, zwłaszcza gdy próbuje skupić na czymś wzrok.

4 min. czytania

View details Problemy ze snem u niemowlaka
Artykuł
Problemy ze snem

Problemy ze snem u niemowlaka

Sen, tak jak żywienie, odgrywa niezwykle ważną rolę w prawidłowym rozwoju dziecka. Dowiedz się, ile śpi noworodek i zapewnij mu do tego odpowiednie warunki.

4 min. czytania

View details Jak widzi noworodek i niemowlę?
Artykuł
Rozwój wzroku u dziecka niemowlę z szarymi oczami

Jak widzi noworodek i niemowlę?

Kiedy dziecko przychodzi na świat, widzi zupełnie inaczej niż osoba dorosła. Obraz, który dostrzega z daleka, jest nieostry i wygląda tak, jakby był spowity mgłą.

5 min. czytania

View details Jak czytać bobomigi? Checklista
Artykuł
Jak czytać „język migowy” dziecka? Checklista

Jak czytać bobomigi? Checklista

Dzieci komunikują się z otoczeniem już od momentu urodzenia.

5 min. czytania

View details Czkawka u noworodka i niemowlaka
Artykuł
Czkawka u niemowlaka – mama trzyma dziecko i masuje mu plecki

Czkawka u noworodka i niemowlaka

Czkawka u noworodków i wczesnych niemowląt to zjawisko doskonale znane rodzicom. U większości maluszków jest to normalna, fizjologiczna reakcja, która nie stanowi powodu do niepokoju.

5 min. czytania

View details Na czym polega metoda Montessori?
Artykuł
Dziecko bawiące się sorterem Montessori

Na czym polega metoda Montessori?

Niektórzy rodzice decydują się na wprowadzenie metody Montessori w domu lub wysłanie maluszka do żłobka czy przedszkola, gdzie jest stosowany właśnie ten model nauczania.

6 min. czytania

View details Dlaczego dziecko budzi się w nocy?
Artykuł
Młody ojciec trzyma na rękach dziecko płaczące w nocy

Dlaczego dziecko budzi się w nocy?

Czy wiesz, że jeśli Twoje niemowlę budzi się w nocy, wcale nie musi to oznaczać, że jest głodne?

2 min. czytania

View details 10 zdrowych nawyków na dalszą drogę
Artykuł
10 zdrowych nawyków na dalszą drogę

10 zdrowych nawyków na dalszą drogę

Pierwsze 1000 pierwszych dni Twojego maluszka właśnie dobiega końca. Nie oznacza to jednak, że to, co już wiesz, nie przyda Ci się w przyszłości!

9 min. czytania

View details Odporność u dzieci – jak ją wspomóc?
Artykuł
Odporność u dzieci

Odporność u dzieci – jak ją wspomóc?

Poznaj różne czynniki, które mają pozytywny wpływ na odporność dziecka. Przekonaj się, że większość z nich jest zupełnie darmowa – wystarczy tylko zmienić niektóre codzienne przyzwyczajenia.

6 min. czytania

View details Jak zadbać o prawidłową wagę dziecka?
Artykuł
Jak zadbać o prawidłową wagę dziecka

Jak zadbać o prawidłową wagę dziecka?

Nawyki żywieniowe Twojego dziecka kształtujesz już od pierwszego dnia jego życia.

4 min. czytania

View details Suplementy diety dla dzieci – tak czy nie?
Artykuł
Suplementy diety dla dzieci – tak czy nie?

Suplementy diety dla dzieci – tak czy nie?

Aby Twoje dziecko mogło się prawidłowo rozwijać, potrzebuje m.in. witamin i składników mineralnych, które odpowiadają za kluczowe funkcje w organizmie.

5 min. czytania

View details Jak bawić się z niemowlakiem – gry i zabawy
Artykuł
Mama wpływająca na rozwój dziecka poprzez zabawę

Jak bawić się z niemowlakiem – gry i zabawy

Relacja rodzic−dziecko to wyjątkowo silna więź, która ma ogromny wpływ na rozwój maleństwa. Jak ją pielęgnować, aby obu stronom przyniosła to, co najlepsze?

7 min. czytania

View details Leżenie na brzuszku – o czym warto pamiętać?
Artykuł
Niemowlę leżące na brzuszku i patrzące na misia

Leżenie na brzuszku – o czym warto pamiętać?

Czy wiesz, że leżenie na brzuszku wzmacnia mięśnie Twojego maluszka i rozwija jego zdolności motoryczne?

2 min. czytania

View details Badania profilaktyczne u dzieci w 1. roku życia
Artykuł
Badania profilaktyczne u dzieci w 1. roku życia

Badania profilaktyczne u dzieci w 1. roku życia

Już jesteś rodzicem albo właśnie przygotowujesz się do tej ważnej roli? Sprawdź, dlaczego bilans zdrowia dziecka jest bardzo ważny, i z jakiego powodu warto pilnować wyznaczonych wizyt u pediatry.

5 min. czytania

View details Rozwój umiejętności samodzielnego jedzenia u dziecka
Artykuł
13 sposobów na słodkie sny

Rozwój umiejętności samodzielnego jedzenia u dziecka

Jak nauczyć dziecko korzystać z kubeczka i co podawać mu do picia? Sprawdź też, jakie akcesoria mogą przydać się, gdy maluszek uczy się samodzielnie jeść!

5 min. czytania

View details Siatki centylowe – sprawdź, jak szybko rośnie dziecko
Artykuł
Sprawdź, jak szybko rośnie dziecko

Siatki centylowe – sprawdź, jak szybko rośnie dziecko

Siatki centylowe chłopców i dziewczynek pomogą Ci sprawdzić, czy maluszek prawidłowo się rozwija.

5 min. czytania

View details Rozwój postawy ciała, lokomocji, chwytania i manipulacji
Artykuł
Jak dziecko uczy się przemieszczać i chwycic

Rozwój postawy ciała, lokomocji, chwytania i manipulacji

Obserwuj rozwój motoryczny dziecka, aby śledzić, jakie zmiany zachodzą w jego organizmie. W pierwszych latach życia Twoje dziecko będzie bowiem stopniowo nabywać kolejne umiejętności.

4 min. czytania

View details Kluczowa rola kwasu DHA w rozwoju mózgu i wzroku dziecka
Artykuł
Uśmiechnięte dziecko leży na brzuchu

Kluczowa rola kwasu DHA w rozwoju mózgu i wzroku dziecka

Musisz wiedzieć, że nie wszystkie tłuszcze są złe. I nie wszystkich należy unikać! Na szczególną uwagę zasługuje kwas DHA – „dobry” tłuszcz z rodziny kwasów tłuszczowych omega-3.

4 min. czytania

View details Mikrobiota jelitowa u dzieci – czym jest i jak o nią dbać?
Artykuł
Mama z dzieckiem

Mikrobiota jelitowa u dzieci – czym jest i jak o nią dbać?

Mikrobiota jelitowa (nazywana kiedyś mikroflorą) to bakterie, które zamieszkują przewód pokarmowy człowieka.

5 min. czytania