Jak mądrze i zdrowo rozszerzać dietę niemowlaka?

Wprowadzanie nowych produktów do jadłospisu dziecka ma być przede wszystkim ciekawą przygodą, więc nie warto się tym zbytnio denerwować. Jeśli jednak napotkacie jakiekolwiek wątpliwości, śmiało wracajcie do tego materiału. Stosujcie się do zamieszczonych tu rad, testujcie różne przepisy i pokazujcie maluszkowi nowy świat. A teraz… Trzy oddechy – i do dzieła!

Rozszerzenie diety niemowlaka – warunek prawidłowego rozwoju dziecka

Rozszerzanie diety to nie tylko nauka nowych smaków, lecz także nabywanie i rozwijanie nowych umiejętności związanych z jedzeniem, takich jak żucie czy gryzienie. U rosnącego dziecka wzrasta zapotrzebowanie na energię oraz różnorodne substancje odżywcze, dlatego w pewnym momencie konieczne staje się wprowadzenie pierwszych pokarmów innych niż mleko mamy.

Słowniczek

Rozszerzenie diety (lub urozmaicanie diety) to wprowadzanie pokarmów stałych, które obok mleka mamy stają się ważnym elementem jadłospisu dziecka.

Kiedy rozszerzać dietę niemowlaka?

Zastanawialiście się kiedyś, dlaczego noworodek na początku jest karmiony jedynie mlekiem mamy, a o rozszerzaniu diety niemowlaka myślimy dopiero między 4. a 6. miesiącem? Odpowiedź jest dość prosta. Po pierwsze: karmienie piersią to najlepszy sposób żywienia niemowląt, więc warto kontynuować je jak najdłużej. Jednak wraz ze wzrostem dziecko potrzebuje więcej energii i substancji odżywczych, dlatego należy zacząć wprowadzać do jego diety nowe produkty.

Po drugie: układ pokarmowy maluszka musi dojrzeć do innych pokarmów, musi on też wykształcić umiejętności niezbędne do przyjmowania produktów o innej konsystencji niż mleko mamy. Te złożone procesy trwają nawet przez kilkanaście pierwszych miesięcy życia. Według zaleceń rozszerzanie diety należy zacząć nie wcześniej niż po ukończeniu przez dziecko 17. tygodnia życia, ale nie później niż w 26. tygodniu.

Schemat żywienia niemowląt, czyli jak rozszerzać dietę niemowlaka?

Wiecie już, kiedy warto zacząć rozszerzać dietę niemowlaka. Jednak jako rodzice zadajecie sobie pewnie pytanie, od jakich pokarmów rozpocząć tę przygodę. Nie jesteście w tym sami. Świeżo upieczeni rodzice często zastanawiają się:

• jak duże porcje nowych pokarmów podawać?
• jaka powinna być ich konsystencja?
• które produkty są wskazane na konkretnym etapie rozwoju dziecka?

Wsparciem może być schemat żywienia niemowląt. Znajdziecie tam zalecenia dotyczące właściwego rozszerzania diety maluszka. Wytyczne dotyczą żywienia dzieci karmionych zarówno piersią, jak i mlekiem modyfikowanym. Zawarte tam informacje pomogą Wam skomponować dietę tak, by wspierać prawidłowy rozwój i wzrost maluszka. Stosując się do zawartych tam zaleceń unikniecie też częstych błędów, jakie można popełnić podczas wprowadzania nowości do jadłospisu dziecka. Rozszerzanie diety niemowlaka zgodnie ze schematem żywienia to sposób, by maluszek w odpowiednim czasie odkrywał kolejne nowe smaki i konsystencje pokarmów.

Jeśli Twoje dziecko zakończyło już 17. tydzień życia, a Ty wciąż nie jesteś pewna, czy jest ono gotowe na rozpoczęcie rozszerzania diety, to przede wszystkim zachowaj spokój i obserwuj. Sprawdź, czy Twój maluszek wykazuje pewne zachowania dość typowe dla dzieci, które można zacząć karmić innymi produktami niż mleko. Pamiętaj też, że, jak w przypadku całego rozwoju, każde dziecko ma swoje tempo.

Rozszerzanie diety krok po kroku

Jeśli widzisz, że Twój maluszek jest gotowy na nowe smaki, sprawdź koniecznie, w jakiej kolejności poszczególne produkty powinny być wprowadzane do jego diety. Pamiętaj, żeby nowe produkty wprowadzać stopniowo, w kilkudniowych odstępach.

W trakcie rozszerzania diety wprowadzamy do diety dziecka przede wszystkim 6 grup produktów:

• W jak Warzywa
• O jak Owoce
• Z jak Zboża
• M jak mięso
• R jak Ryby
• M jak Produkty Mleczne

W 5.–6. miesiącu w jadłospisie dziecka mogą pojawić się:

• warzywa
• owoce
• mięso i jajka
• kaszki i kleiki

W II półroczu warto podawać już też m.in.:

• ryby
• produkty mleczne
• pieczywo

Z upływem czasu powinna się również zmieniać konsystencja podawanych posiłków – najpierw w postaci gładkich purée, potem zaś dania z niewielkimi, a później także większymi cząstkami.´

Rozszerzanie diety niemowlaka – podstawowe zasady

Stosując się do wymienionych niżej punktów łatwiej będzie Wam budować u maluszka prawidłowe nawyki żywieniowe!

1. Podawajcie dziecku małe porcje

Rozpocznijcie podawanie nowego składnika od niewielkiej ilości, tzn. 1.–2. łyżeczki. Zwracajcie uwagę, jak szkrab reaguje na nowe produkty w diecie. Później ta ilość powinna oczywiście stopniowo się zwiększać.

2. Wybierzcie odpowiedni moment

Podawajcie nowe produkty, gdy dziecko wykazuje oznaki głodu (np. kręcenie się, grymaszenie). Jedzenie z łyżeczki początkowo może być trudne, ale gdy maluszek jest głodny, chętniej będzie się tego uczył.

3. Używajcie odpowiednich akcesoriów do karmienia

Do karmienia używajcie małych miseczek i sztućców. Pamiętajcie, że żołądek dziecka jest malutki, dużo mniejszy niż Wasz – ma wielkość 2 złożonych razem piąstek maluszka.

4. Zachowajcie spokój

Oferujcie nowy produkt kilkakrotnie przez kilka dni, a nawet tygodni. Może chwilę potrwać, zanim dziecko zaakceptuje nowe smaki. Nieznane wcześniej konsystencje i barwy również mogą być dla niego zaskoczeniem. Według badań nowy produkt trzeba czasem podać nawet kilkanaście razy, zanim maluszek go zaakceptuje.

5. Obserwujcie dziecko 

Pamiętajcie, że grymaszenie czy też marszczenie brwi jest naturalną reakcją dziecka, które uczy się jeść produkty o innej konsystencji. Nie znaczy to, że dany pokarm maluszkowi nie smakuje. Nie poddawajcie się!

6. Przygotujcie odpowiednio posiłek przed podaniem

Przełóżcie część produktu ze słoiczka do miseczki. Unikajcie karmienia dziecka bezpośrednio ze słoiczka, jeśli wiecie, że nie zużyjecie jednorazowo całego dania. Pamiętajcie, że produkt, który miał już kontakt ze śliną dziecka, nie nadaje się do przechowywania i ponownego podania w kolejnym posiłku. Po otwarciu słoiczki przechowujcie w lodówce przez maksymalnie 24 godziny. Dzięki temu macie pewność, że produkt pozostanie świeży.

7. Zapewnijcie dziecku spokój i miłą atmosferę

Unikajcie karmienia przed telewizorem, śpiewania i zabawiania podczas posiłku. To odwraca uwagę dziecka od jedzenia i zaburza jego apetyt. Nie zmuszajcie też maluszka do jedzenia – posiłek ma być przyjemnością, a nie przykrym obowiązkiem.

8. Bądźcie cierpliwymi nauczycielami

Pamiętajcie, że po pierwszym karmieniu łyżeczką więcej jedzenia może wylądować na śliniaczku i stoliczku niż w brzuszku maluszka. Jednak praktyka czyni mistrza! Weźcie też pod uwagę, że karmienie może zająć dłuższą chwilę, dlatego zachowajcie cierpliwość!

9. Nie zmuszajcie dziecka do jedzenia

Przestańcie karmić niemowlę, gdy okazuje ono sygnały sytości, np. zacznie się odwracać, traci zainteresowanie jedzeniem i odwraca głowę od łyżeczki. W ten sposób Twój maluszek uczy się samoregulacji, dzięki czemu w przyszłości znacznie łatwiej będzie mu kontrolować uczucie głodu i sytości. To pierwszy krok do zmniejszenia ryzyka przejadania się.

10. Nie rozpraszajcie dziecka

Nie wycierajcie buzi maluszka podczas karmienia – to go tylko rozprasza. Najlepiej będzie, gdy wyczyścicie buźkę brzdąca już po skończonym posiłku.

Rozszerzanie diety niemowlaka ma dla niego bardzo duże znaczenie. Pamiętajcie przy tym, że zbyt późne lub niewłaściwe rozszerzanie diety niemowlaka może być przyczyną:

• niedostatecznego przyrostu masy ciała
• spowolnienia rozwoju
• spadku odporności
• nieprawidłowych nawyków żywieniowych w przyszłości

Warto więc stosować się do powyższych zaleceń.

Czy wiesz, że...

Wszystkie aspekty wprowadzania nowych pokarmów do diety niemowlaka (np. czas i kolejność), warto przedyskutować ze swoim lekarzem pediatrą.

Pobierz e-book

Dodatkowe informacje na temat rozszerzania diety znajdziesz w naszym poradniku żywienia najmłodszych „Pierwsza łyżeczka”.