Żylaki w ciąży

Żylaki to wydłużenie i poszerzenie żył, w wyniku czego mają one kręty przebieg. Żylaki odbytu, pochwy i warg sromowych oraz żylaki nóg są jednym z najbardziej nieprzyjemnych i często wstydliwych dolegliwości przyszłych mam. Żylaki mogą mieć różne przyczyny. Wyjaśniamy jak powstają i w jaki sposób radzić sobie z nimi w ciąży.

Żylaki w ciąży – dlaczego powstają?

Na powstawanie żylaków w ciąży duży wpływ mają hormony, a szczególnie progesteron. Podwyższony poziom progesteronu zmniejsza napięcie ściany żył i przyczynia się do ich rozszerzania. Dodatkowo przepływ krwi w żyłach jest nieco utrudniony ze względu na cały czas powiększającą się macicę, która uciska wyżej położone żyły. U przyszłych mam zwiększa się też objętość krwi, co powoduje dużo większe wypełnienie naczyń żylnych, które w naturalny sposób zaczynają się rozszerzać. Zmiany w budowie ścian naczyń żylnych prowadzą do niewydolności zastawek (tzw. refluksu, czyli cofania się krwi żylnej) i pojawiania się żylaków. U kobiet w ciąży następują także zmiany w krzepnięciu krwi. Jej lepkość i krzepliwość zwiększają się, co może być przyczyną powstawania zakrzepów w żyłach. Jeśli taki skrzep się oderwie i popłynie z prądem krwi do serca, i dalej do płuc, może dojść do bardzo groźnego powikłania – zatorowości płucnej.

Żylaki nóg w ciąży

Do pierwszych objawów żylaków nóg zalicza się pajączki i skurcze łydek w nocy. To sygnał, aby do leczenia włączyć wyciąg z ruszczyka kolczastego, dlatego warto zapytać o niego lekarza prowadzącego ciążę. Dopiero później powstają przebarwienia na nogach, a nawet małe wybroczyny. Problem może pojawić się już w I trymestrze ciąży. Wieczorem opuchnięte nogi odmawiają posłuszeństwa, a skóra na łydkach może swędzieć. Pojawia się też uczucie „ciężkich nóg”. Z czasem pod skórą można zaobserwować nabrzmiałe żyły i zgrubienia. Jeżeli dojdzie do ostrego zapalenia, mogą pojawić się nawet owrzodzenia. Najczęściej przewlekła choroba żylna pojawia się na nodze lewej (tzw. zespół Cocketta). Wiąże się to z przebiegiem naczyń w miednicy. Lewa żyła biodrowa wspólna uciska prawą tętnicę biodrową wspólną, co utrudnia przepływ krwi w nodze. To jednak nie oznacza, że żylaki nie mogą pojawić się na prawej lub na obydwu nogach jednocześnie.

Hemoroidy w ciąży

Żylaki odbytu, które najczęściej pojawiają się w III trymestrze, są wynikiem wspomnianego już wcześniej zwiększonego poziomu hormonów i ucisku naczyń krwionośnych, ale też niewydolności żylnej w obrębie miednicy małej. Hemoroidy pojawiają się bardzo często przed zbliżającym się rozwiązaniem. Przypominają żylne poduszeczki, które wypełnione są krwią. Choć nie są bezpośrednim zagrożeniem dla Twojego zdrowia albo rozwoju dziecka, powodują duży dyskomfort. Mogą piec, szczypać, swędzieć i sprawiać ból podczas siedzenia. Guzki krwawnicze, bo tak nazywamy inaczej hemoroidy, są mocno wypełnione krwią, mają cienką, rozciągniętą ścianę i mogą łatwo pękać. Dlatego charakterystycznym objawem hemoroidów w ciąży mogą być ślady krwi na bieliźnie lub na papierze toaletowym po wizycie w toalecie i wypróżnieniu.

Żylaki sromu i pochwy w ciąży

Gdy powiększająca się macica, w której rozwija się maluszek, przyciska żyłę główną dolną do kręgosłupa oraz mięśni lędźwiowych, powoduje to zaburzenia odpływu krwi z żył miednicy. Jest to także główna przyczyna powstawania żylaków sromu i pochwy. Żylaki w tych partiach ciała powodują swędzenie, opuchnięcie i zaczerwienienie okolic intymnych, co przy dotyku czy podczas kontaktu z bielizną może powodować ból. Dolegliwości zazwyczaj narastają podczas długiego siedzenia. Jeżeli żylaki sromu są bardzo rozległe, poród siłami natury może być utrudniony i może grozić krwawieniem.

Jak leczyć żylaki w ciąży?

W trakcie ciąży, a także podczas karmienia piersią, zabiegi operacyjne i farmakologiczne leczenie żylaków jest bardzo utrudnione. Niektóre leki mogą być groźne dla dziecka w Twoim łonie, dlatego nie lecz się na własną rękę. Jeżeli zauważysz u siebie nasilone dolegliwości, które spowodowane są żylakami, skonsultuj się z lekarzem. Jeżeli dokuczają Ci żylaki nóg, być może lekarz przepisze Ci np. specjalne uciskowe pończochy lub rajstopy przeciwżylakowe bądź żele na bazie kasztanowca. W przypadku żylaków sromu i odbytu – lekarz może zalecić Ci bezpieczne dla kobiet w ciąży maści, kremy lub czopki, które załagodzą nieprzyjemne dolegliwości intymne. Bardzo dobrze działa też terapia manualna. Wszelkiego rodzaju masaże potrafią bardzo dobrze zmniejszyć obrzęki kończyn dolnych. Pamiętaj również o zachowaniu higieny intymnej!

Aby usprawnić przepływ krwi w żyłach i zapobiec żylakom, postaw na profilaktykę!

• Odpoczywaj z nogami uniesionymi do góry.
• Prowadź aktywny tryb życia (pomyśl np. o basenie, spacerach na świeżym powietrzu lub masażach stóp i łydek).
• Unikaj przebywania długi czas w jednej pozycji.
• Jeżeli jeszcze pracujesz, często wstawaj od biurka, nie dźwigaj ciężkich rzeczy i nie zakładaj podczas siedzenia nogi na nogę.
• Ogranicz czas przebywania na słońcu i zrezygnuj z gorących kąpieli.
• Zadbaj o wagę i prawidłowe BMI w ciąży.
• Zastosuj odpowiednią dietę dla kobiet w ciąży – bogatą w witaminę C i E, które działają wzmacniająco na żyły.
• Zakładaj wygodną odzież i buty (unikaj chodzenia w obuwiu na wysokim obcasie).

Bardzo często po ciąży żylaki znikają samoistnie. Jeśli jednak tak się nie stanie i nadal będą Ci dokuczać charakterystyczne dla żylaków objawy, skonsultuj się z flebologiem. To specjalista, który zajmuje się leczeniem żylaków. Lekarz wykona dopplerowskie badanie żył i zaleci odpowiednie leczenie – np. krioterapię (wymrażanie żylaków) lub skleroterapię (ostrzykiwanie żylaków). Dostępnych jest wiele metod leczenia – od tych chirurgicznych, aż po laserowe.

Żylaki mogą mieć podłoże genetyczne i hormonalne. Mogą też być spowodowane trybem życia przyszłej mamy. Na szczęście można łagodzić nieprzyjemne dolegliwości, jakie wywołują rozszerzone żyły. Zacznij od profilaktyki, aby minimalizować ryzyko wystąpienia żylaków w ciąży!