Z artykułu dowiesz się:
- Kiedy można uznać, że dziecko jest wcześniakiem?
- Jaki jest podział wcześniaków ze względu na termin ich narodzin oraz masę ciała?
- Co to jest wiek skorygowany i wiek biologiczny u wcześniaków?
- Kiedy wcześniak przestaje być wcześniakiem?
Dziecko urodzone w 37. tygodniu ciąży – granica wcześniactwa
Prawidłowa ciąża trwa zazwyczaj 40 tygodni (z możliwym wahaniem o ok. 2 tygodnie). Dziecko uważane jest za wcześniaka, gdy urodzi się przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży. Dolna granica nie jest precyzyjnie ustalona, ponieważ wiele zależy od rozwoju maluszka. Najmłodsze wcześniaki rodzą się jednak zazwyczaj mniej więcej od 23. tygodnia ciąży. Dlatego ten termin wskazuje się zwykle jako czas, kiedy można urodzić najwcześniej. Ponieważ są to dzieci, których rozwój może nieść ze sobą pewne wyzwania, są często określani mianem „małych wojowników” lub „małych bohaterów”.
Warto pamiętać
Termin porodu jest zazwyczaj ustalany na podstawie cyklu menstruacyjnego kobiety i daty jej ostatniej miesiączki. Termin ten jest potem korygowany na podstawie wyniku pierwszego badania USG.
Wcześniactwo – podział ze względu na wiek i masę urodzeniową
Specjaliści proponują wyróżnienie czterech rodzajów wcześniaków – zależnie od terminu ich pojawienia się na świecie lub masy urodzeniowej. Podział taki wprowadzono dlatego, że jest to bardzo zróżnicowana grupa, wśród której znajdują się zarówno maluszki wyjątkowo niedojrzałe, jak i te, które rodzą się stosunkowo blisko planowanego terminu porodu i nie odbiegają mocno w rozwoju od dzieci przychodzących na świat o czasie.
Wyodrębnienie różnych grup dzieci rodzących się przedwcześnie pomaga lekarzom i rodzicom lepiej zrozumieć, jakie wyzwania mogą się pojawić w opiece nad wcześniakiem, jakie są jego perspektywy rozwojowe, a także na jakie problemy zdrowotne może być narażony wcześniak. Pamiętaj jednak, że każde dziecko jest unikalne, więc dokładna ocena jego kondycji zdrowotnej i potrzeb nie zależy jedynie od terminu porodu przedwczesnego. Wymaga też bowiem indywidualnego podejścia i uwzględnienia różnych czynników – takich jak m.in. stan układu oddechowego czy ogólny stan rozwoju.
- Ekstremalnie skrajne wcześniactwo
Ekstremalnie skrajny wcześniak to dziecko, któremu bardzo spieszy się na świat – i rodzi się jeszcze w drugim trymestrze ciąży, zazwyczaj między 23 a 27. tygodniem włącznie. Takie maluszki charakteryzują się zwykle bardzo niską masą urodzeniową, a ich organizmy są bardzo niedojrzałe – wymagają więc intensywnej opieki na oddziałach neonatologicznych.
- Skrajne wcześniactwo
Skrajny wcześniak to określenie dla małych wojowników, którzy przychodzą na świat między 28. a 31. tygodniem ciąży. Choć wymagają specjalnej opieki, to jednak mają większe szanse na zdrowy rozwój niż dzieci, które przyszły na świat jako ekstremalny wcześniak.
- Średnie wcześniactwo (istotne wcześniactwo)
Średnie wcześniaki to dzieci urodzone od 32. do 36. tygodnia ciąży. Zazwyczaj lekarze wysoko oceniają ich perspektywy i maluszki dość szybko nadrabiają różnice rozwojowe.
- Późne wcześniactwo
Późny wcześniak rodzi się między 36. a 37. tygodniem ciąży. Maluszki, które przyszły na świat w tym okresie, tylko w niewielkim stopniu będą odbiegać od tych urodzonych w planowanym terminie. Warto wiedzieć, że późnych wcześniaków jest najwięcej wśród małych bohaterów rodzących się przed czasem.
Istnieje również inne rozróżnienie grup wcześniaków – podział biorący pod uwagę ich masę urodzeniową.
Wiek urodzeniowy, wiek skorygowany a wiek biologiczny
Ważnymi pojęciami, które poznają rodzice wcześniaka, są wiek urodzeniowy, biologiczny i skorygowany. Zobaczmy, co w sobie kryją te określenia, by było Ci łatwiej zrozumieć różnice.
Wiek urodzeniowy maluszka to po prostu jego wiek metrykalny, czyli liczony chronologicznie od daty przyjścia na świat (można zatem powiedzieć, że jest to tradycyjny sposób).
Wiek skorygowany, nazywany także wiekiem korygowanym, to wiek maluszka liczony od planowanego terminu porodu. Innymi słowy, jest to wiek, w jakim byłoby dziecko, gdyby urodziło się o czasie. Jest to ważne pojęcie, ponieważ pozwala ono na dokładniejszą ocenę rozwoju maluszka, szczególnie w pierwszych latach życia. Dzieci urodzone przedwcześnie często wymagają bowiem specjalnej opieki medycznej i terapii, aby nadrobić różnice rozwojowe względem rówieśników.
Ważne
Jeśli się okaże, że Wasz mały wojownik nie osiąga odpowiednich etapów rozwojowych przypisanych do danego wieku skorygowanego, może to wskazywać na potrzebę prowadzenia dalszej oceny i terapii. Nie martwcie się tym jednak! Takie sytuacje często się zdarzają w przypadku wcześniaków, szczególnie na pierwszym etapie ich życia. Skorzystajcie z porad specjalisty, który pomoże określić, jakie wsparcie jest potrzebne, i podpowie, jaką opieką otoczyć Waszego bohatera.
Najczęściej z wieku skorygowanego korzysta się do 2. roku życia, ale może się zdarzyć, że lekarz zdecyduje, by dłużej monitorować postępy dziecka.
Z kolei wiek biologiczny maluszka to pojęcie, które określa stopień rozwoju biologicznego jego organizmu. Ma on inny przebieg u każdego dziecka, zależnie od indywidualnych predyspozycji i tempa zdobywania kolejnych umiejętności. Na wiek biologiczny wpływ mają głównie czynniki genetyczne.
Kiedy wcześniak przestaje być wcześniakiem?
Na tak postawione pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Jak już bowiem wspominaliśmy, wcześniaki to grupa bardzo zróżnicowana i wiele zależy od tego, jak bardzo maluszek pospieszył się z przyjściem na świat. Zupełnie inaczej będzie przebiegał rozwój ekstremalnie skrajnego wcześniaka, a inaczej – późnego. Każdy przypadek maluszka przychodzącego na świat zbyt szybko powinien więc być oceniany indywidualnie przez lekarzy, z uwzględnieniem jego specyficznych uwarunkowań, predyspozycji i potrzeb.
Ważne jest też to, aby Wasz mały bohater został otoczony odpowiednią opieką – ze strony zarówno Was jako rodziców, jak i specjalistów. Lekarz na badaniach okresowych będzie oceniał to, jak maluszek rośnie, jak się rozwija, czy robi oczekiwane postępy, czy może pojawiają się pewne trudności. Obserwacji podlegają m.in. rozwój psychoruchowy dziecka, jego reakcje na bodźce zewnętrzne, stopień adaptacji w środowisku itp.
Zgodnie z indywidualnym stanem danego maluszka lekarz może dać rodzicom pewne zalecenia co do właściwej opieki nad nim. Duże znaczenie ma tu odpowiednie żywienie, a także troska o odporność, która u wcześniaków może być osłabiona. Jeśli macie jakiekolwiek wątpliwości, nie wahajcie się pytać – wizyty u specjalisty to czas nie tylko na zbadanie dziecka, lecz także na rozwianie Waszych wątpliwości.
Większość wcześniaków, którym zapewniono troskliwą opiekę, z czasem nadrabia zaległości, a różnice rozwojowe między nimi a rówieśnikami całkiem albo prawie całkiem się zacierają. Ważne jest jednak to, żebyście jako rodzice nie skupiali się na tym w przesadny sposób.
Warto pamiętać, że każde dziecko jest wyjątkowe – i rozwija się w wyjątkowy sposób, niezależnie od tego, czy urodziło się w terminie, czy też przed. Jeśli dojrzewanie organizmu Waszego dziecka wymaga więcej czasu, zaakceptujcie to – z miłością i zrozumieniem. Wspierajcie swego wcześniaka w rozwoju, pomagajcie mu, ale nie porównujcie go wciąż i nie pozwólcie na to, by mógł się poczuć „niewystarczający”. On po prostu jest wyjątkowy.
Dołącz do programu Nestlé Baby&me i poznaj wszystkie benefity, które dla Ciebie przygotowaliśmy.
Nestlé Baby&me umożliwia konsumentom wystawianie opinii o swoich produktach i zapewnia dostęp do wystawianych przez konsumentów opinii o swoich produktach, jednakże na ten moment Nestlé Baby&me nie może zapewnić, czy publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli.