Mama podtrzymuje płaczącego chłopca, który stoi na kanapie.

Jak możesz poradzić sobie z lękiem separacyjnym u dziecka? checklista

0-4 miesiące
Artykuł
Sty 27, 2025
5 min.

Początki zwykle bywają trudne. Podobnie jest z pierwszymi rozstaniami z dzieckiem – maluszek przyzwyczajony do stałej obecności opiekuna reaguje płaczem na jego wyjście z pokoju, a co dopiero z mieszkania. Jego zachowanie jest jak najbardziej zrozumiałe – lęk separacyjny to normalny etap w rozwoju najmłodszych, chociaż bywa problemem zarówno dla rodzica, jak i dziecka. 

Lęk separacyjny u dzieci

Lęk separacyjny polega na niewspółmiernym do sytuacji strachu przed rozdzieleniem z rodzicami. U niemowląt pojawia się zwykle między 7. a 9. miesiącem życia i dotyczy przede wszystkim mamy, z którą maluszek czuje się szczególnie związany. Nawet dotąd towarzyski i uśmiechnięty niemowlak może zacząć reagować panicznym płaczem, gdy bliska osoba zniknie z jego pola widzenia. Nie ma znaczenia, czy zostanie sam czy na przykład z tatą. Taka sytuacja jest normalna i niestety trzeba ją przeczekać.

Lęk separacyjny u dziecka, które jest starsze, nie pojawia się powszechnie. Szacuje się, że występuje w 2-4% przypadków, zwykle u dziewczynek. Nie warto go jednak lekceważyć – jeśli zauważysz objawy u swojego Juniora, koniecznie skonsultuj się z psychologiem dziecięcym.

Przyczyny lęku separacyjnego

Lęk separacyjny u niemowląt to normalny etap rozwoju. Maluszek czuje się częścią całości, którą tworzy z mamą. Nie rozumie jeszcze, że każde z nich jest autonomiczną jednostką i ma swoje potrzeby. Nie pojmuje też, że jeśli kogoś nie widzi, to ten ktoś nie przestał istnieć, a po prostu wyszedł do drugiego pokoju czy łazienki. Dlatego okres lęku separacyjnego u niemowląt trzeba przeczekać – na pewno minie, a Ty znów będziesz mogła zostawić dziecko pod opieką taty czy niani.

U starszych dzieci lęk separacyjny może wystąpić na skutek różnych zmian w życiu. Czasem jest to zmiana przedszkola czy miejsca zamieszkania, czasem zbyt bliska relacja z nadopiekuńczymi rodzicami. Powodem może być też na przykład śmierć kogoś bliskiego albo separacja od niego.

Jakie są objawy lęku separacyjnego?

Na pewno rozpoznasz wystąpienie lęku separacyjnego u dziecka. Towarzyszą mu następujące objawy:

  • płacz i panika, gdy dochodzi do rozłąki z rodzicem lub nie znajduje się on w zasięgu wzroku,
  • nieśmiałość i unikanie kontaktu z obcymi, strach przed nimi,
  • problemy z zasypianiem,
  • utrata apetytu.

Lęk separacyjny u dzieci starszych objawia się także:

  • nieustannym martwieniem się o życie i zdrowie rodzica,
  • niechęcią do spania poza domem,
  • niechęcią do opuszczania domu, w tym chodzenia do przedszkola czy szkoły,
  • bólami brzucha, bólami głowy, wymiotami podczas rozłąki z rodzicami.

Jak leczyć lęk separacyjny?

Lęku separacyjnego u niemowląt się nie leczy – można go oswajać. To etap, który po prostu musi minąć. Możesz próbować ułatwić sobie funkcjonowanie na tym trudnym etapie, korzystając z porad, które znajdziesz w naszej checkliście. Mamy nadzieję, że okażą się wspierające!

Natomiast lęk separacyjny u dzieci starszych – jak każde zaburzenie lękowe – można próbować opanować przy pomocy interwencji psychologicznej. Kluczowe jest jednak poczucie bliskości – Junior potrzebuje wsparcia w rodzicach i pewności, że nie jest sam. Dlatego nasze wskazówki mogą okazać się pomocne także w przypadku lęku separacyjnego u starszych dzieci.

Lęk separacyjny u dziecka – checklista

Lęk separacyjny u maluszka można starać się oswoić – w tym celu przygotowaliśmy kilka wskazówek, które mogą okazać się pomocne, kiedy czujesz, że potrzebujesz chwili dla siebie, a szkraba chcesz zostawić pod opieką zaufanej osoby.

  1. Oswajanie lęku separacyjnego warto zacząć od wychodzenia na kilka minut. W tym czasie maluszek może zostać z kimś, kogo zna, np. drugim rodzicem albo babcią.
     
  2. Zanim zostawisz dziecko pod opieką kogoś zaufanego, możesz spróbować oswoić je z tym, że nie widzi Twojej twarzy. Pomocna może być tu popularna zabawa „a kuku”, podczas której zakrywasz i odkrywasz swoją twarz.
     
  3. Maluszek wyczuwa Twoją obecność nie tylko zmysłem wzroku, lecz także węchu. Wychodząc, możesz więc zostawić mu szalik, szmatkę lub zabawkę nasiąkniętą Twoim zapachem na czas, gdy Cię nie będzie.
     
  4. Dobrym pomysłem na oswojenie lęku separacyjnego u dzieci może być rozmowa. Bardzo możliwe, że maluszek lepiej zniesie rozłąkę, gdy przygotujesz je na swój powrót. Możecie na przykład porozmawiać o tym, co będziecie razem robić, gdy wrócisz.
     
  5. Chyba żadnemu rodzicowi nie jest łatwo patrzeć na płaczącego maluszka. Spróbuj jednak postarać się o uśmiech podczas pożegnania, żeby dziecko nie wyczuło Twojego niepokoju lub zdenerwowania.
     
  6. Pewnie wiele razy pojawiała się u Ciebie chęć, by zrezygnować ze swoich planów, bo reakcja szkraba łamała Ci serce. To zrozumiałe, ale równie ważne jest, żeby wiedzieć, że masz prawo do chwili dla siebie poza domem. Twój maluszek uczy się zostawać z innymi bliskimi, a radosne pożegnanie, po którym nastąpi entuzjastyczne przywitanie, może być dla niego ważną życiową lekcją.
     
  7. Postaraj się nie zostawiać dziecka, gdy jest głodne, zmęczone, źle się czuje. Jeśli możesz, bądź przy nim, gdy czujesz, że naprawdę Cię potrzebuje.
     
  8. Jeśli maluszek mimo wielu prób zostawiania go z innymi nadal odczuwa lęk separacyjny, pomyśl o tym, by poprosić o poradę swojego lekarza. W przypadku wielu wątpliwości związanych z tym tematem pomocny może być też kontakt z psychologiem.Jeśli masz jakiekolwiek pytania na temat lęku separacyjnego u niemowląt, zajrzyj do naszej Strefy Eksperta i skonsultuj z naszym specjalistą nurtujące Cię kwestie.

 

Lęk separacyjny pojawia się zazwyczaj między 7. a 9. miesiącem życia. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat skoków rozwojowych i umiejętności, jakie w tym czasie nabywa dziecko? Przeczytaj nasz artykuł!

 

Skoki rozwojowe w pierwszym roku życia dziecka

 

Ikonka znak zapytania

Pytania i odpowiedzi

  1. Czy lęk separacyjny mija?

    Tak. Lęk separacyjny u niemowląt mija wraz z dorastaniem maluszka – zazwyczaj w okolicach 9.-10. miesiąca życia. U starszych dzieci lęk separacyjny czasem mija samoistnie, a czasem wymaga wsparcia psychologa dziecięcego.
     

  2. Kiedy u dziecka występuje lęk separacyjny?

    Lęk separacyjny u dziecka najczęściej występuje między 7. a 9. miesiącem życia. To naturalny etap rozwoju, dlatego nie trzeba się tym martwić.
     

  3. Lęk separacyjny a żłobek

    Lęk separacyjny u dzieci często pojawia się, gdy zaczynają uczęszczać do placówek – na przykład żłobka lub przedszkola. Jest to związane z tym, że nigdy wcześniej nie zostawały tak długo w obcej dla siebie przestrzeni, bez nikogo bliskiego w pobliżu. Najlepszą receptą na lęk separacyjny jest empatia, wyrozumiałość, ale i konsekwencja. Większość maluszków szybko zrozumie, że w żłobku nic im nie grozi, i przepracują swój lęk.
     

  4. Lęk separacyjny a sen

    Jednym z objawów lęku separacyjnego u dzieci są problemy z zasypianiem i snem. Maluszki nie chcą chodzić spać z obawy, że w tym czasie bliska osoba zniknie albo coś jej się stanie, często też budzą się w nocy zaniepokojone nieobecnością rodzica w pobliżu.

View details Graj o wózek 3w1 dla Maluszka!
Baby&Me_banner_rejestracyjny z wózkiem

Graj o wózek 3w1 dla Maluszka!

Dołącz do programu Nestlé Baby&me i poznaj wszystkie benefity, które dla Ciebie przygotowaliśmy.

Nestlé Baby&me umożliwia konsumentom wystawianie opinii o swoich produktach i zapewnia dostęp do wystawianych przez konsumentów opinii o swoich produktach, jednakże na ten moment Nestlé Baby&me nie może zapewnić, czy publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli.

Powiązane artykuły

View details Dieta odchudzająca dla mam
Artykuł
Mama gotująca z niemowlakiem

Dieta odchudzająca dla mam

Niedawno zostałaś mamą i chciałabyś wrócić do sylwetki sprzed ciąży? Chciałabyś przejść na dietę odchudzającą, ale nie wiesz, czy to nie zaszkodzi maluszkowi, którego karmisz piersią?

4 min. czytania

View details Dieta lekkostrawna po ciąży
Artykuł
Dieta lekkostrawna po ciąży

Dieta lekkostrawna po ciąży

Dieta lekkostrawna po ciąży zalecana jest głównie mamom, których dziecko przyszło na świat przez cesarskie cięcie.

3 min. czytania

View details Ćwiczenia na brzuch i boczki
Artykuł
Ćwiczenia na brzuch po ciąży

Ćwiczenia na brzuch i boczki

U każdej mamy po porodzie wygląd brzucha ulega zmianie. To oczywiście naturalne – jego mięśnie po dziewięciu miesiącach ciąży są znacznie osłabione.

6 min. czytania

View details Piękna mama – zadbaj o siebie
Artykuł
Piękna mama - zadbaj o siebie

Piękna mama – zadbaj o siebie

Każdy musi czasem się odprężyć i naładować akumulatory – a młode mamy przede wszystkim. Zrób coś tylko dla siebie i zrelaksuj się, abyś potem wróciła do obowiązków wypoczęta.

4 min. czytania

View details Koronawirus – jak się chronić?
Artykuł
Mama z niemowlęciem

Koronawirus – jak się chronić?

Masz mnóstwo pytań związanych z koronawirusem? Chcesz wiedzieć, jak możesz zatroszczyć się o najbliższych oraz zwiększyć ochronę przed chorobą COVID-19?

6 min. czytania

View details Jak obcinać dziecku paznokcie?
Artykuł
Jak obcinać Dziecku paznokcie

Jak obcinać dziecku paznokcie?

Pielęgnacja maleńkich części ciała u niemowlęcia wydaje się wyjątkowo dużym wyzwaniem. Szczególne obawy może budzić obcinanie dziecku paznokci.

5 min. czytania

View details Fotelik samochodowy dla dziecka
Artykuł
Dziecko w foteliku dla 4-latka

Fotelik samochodowy dla dziecka

Fotelik dla dziecka do samochodu to niezbędne wyposażenie w każdej rodzinie, w której nawet sporadycznie odbywa się podróże tym środkiem transportu.

7 min. czytania

View details Moje dziecko płacze – co robić?
Artykuł
Moje dziecko placze

Moje dziecko płacze – co robić?

Dla niemowlaka płacz jest naturalną formą porozumiewania się z rodzicem. W ten sposób szkrab komunikuje Ci, że jest głodny, zmęczony albo się nudzi.

4 min. czytania

View details Pokochaj swoje ciało po porodzie
Artykuł
Akceptacja swojego ciała po porodzie

Pokochaj swoje ciało po porodzie

Czas powiedzieć to sobie wprost: ciało po ciąży nie będzie dokładnie takie samo jak przed nią. Nie oznacza to jednak, że wygląda ono źle – jest po prostu inne.

4 min. czytania

View details Na czym polega metoda Montessori?
Artykuł
Dziecko bawiące się sorterem Montessori

Na czym polega metoda Montessori?

Niektórzy rodzice decydują się na wprowadzenie metody Montessori w domu lub wysłanie maluszka do żłobka czy przedszkola, gdzie jest stosowany właśnie ten model nauczania.

6 min. czytania

View details Samotna matka - jak sobie radzić?
Artykuł
Samotna matka - jak sobie radzić?

Samotna matka - jak sobie radzić?

Jesteś samotną matką i czasem dopada Cię zmartwienie o to, jak sobie poradzisz? Nie obawiaj się – dasz radę!

6 min. czytania

View details Blizna po cesarce – jak o nią dbać?
Artykuł
Blizna po cesarce – kobieta odsłania delikatny ślad po porodzie

Blizna po cesarce – jak o nią dbać?

Twój maluszek jest już z Tobą! Jeśli przyszedł na świat przez cesarskie cięcie, blizna po cesarce jeszcze przez jakiś czas może Ci przypominać o porodzie.

8 min. czytania

View details Odparzenia u noworodka i niemowlaka
Artykuł
Odparzenia dziecko w pieluszce na łóżku

Odparzenia u noworodka i niemowlaka

U Twojego maluszka pojawiły się odparzenia skóry? A może chcesz się dowiedzieć, co robić, aby ich uniknąć?

6 min. czytania

View details Wyjątkowa ochrona po cesarskim cięciu
Artykuł
Mama z dzieckiem urodzonym przez cesarskie cięcie

Wyjątkowa ochrona po cesarskim cięciu

Nie wszyscy wiedzą, że cesarskie cięcie ma wpływ nie tylko na ciało kobiety, lecz także na organizm dziecka. Operacja ta stanowi pewne ryzyko i dla mamy, i dla maluszka.

4 min. czytania

View details Jak wygląda połóg po cesarskim cięciem?
Artykuł
Mama karmiąca piersią po cesarskim cięciu

Jak wygląda połóg po cesarskim cięciem?

Połóg po cesarce trwa tyle samo co po porodzie siłami natury, jednak może przebiegać nieco inaczej.

6 min. czytania

View details Ciemiączko – rodzaje, budowa i zrastanie
Artykuł
 Ciemiączko u niemowlaka

Ciemiączko – rodzaje, budowa i zrastanie

Ciemiączko u noworodka pełni bardzo ważną funkcję.

6 min. czytania

View details Dieta po cesarce – jak powinna wyglądać?
Artykuł
Zdrowa dieta po CC – kobieta oparta o blat i trzymająca talerz ze zdrowym śniadaniem

Dieta po cesarce – jak powinna wyglądać?

Zastanawiasz się, co jeść po CC, a co może być niewskazane? Bezpośrednio po porodzie lekarz może zalecić dietę lekkostrawną.

5 min. czytania

View details Jak schudnąć po ciąży? Ćwiczenia i dieta
Artykuł
Mama ćwicząca z niemowlakiem

Jak schudnąć po ciąży? Ćwiczenia i dieta

Zastanawiasz się, jak schudnąć po ciąży i wrócić do formy po porodzie? Dostosowana do Twoich potrzeb dieta i ćwiczenia pomogą Ci skutecznie pozbyć się zbędnych kilogramów.

6 min. czytania

View details Rodzicielstwo bliskości - nowy etap życia
Artykuł
rodzice-i-niemowlę

Rodzicielstwo bliskości - nowy etap życia

Rodzicielstwo to nowy etap życia. Dowiedz się, jak bez problemów przejść z etapu życia bez dziecka do etapu rodzice, nie zapominając o sobie i swoich potrzebach.

6 min. czytania