Drugi rok życia dziecka - kalendarz rozwoju

Drugi rok życia to dla dziecka czas, który upływa pod znakiem rosnącej samodzielności. Maluszek rozumie już, że jest odrębną istotą, ma swoje własne zdanie, zamiary oraz oczekiwania. Nie panuje w pełni nad swoimi emocjami, więc często trudno mu się z nimi uporać. Gdy więc nie pozwalasz mu czegoś zrobić lub gdy nie udaje mu się samodzielne wykonywanie jakiejś czynności, bywa, że reaguje złością. Mimo to oczywiście na etapie tak dużej ruchliwości dziecka musisz czasem postawić pewne ograniczenia, by zapewnić mu bezpieczeństwo.

Rozwój fizyczny

Powyżej 12. miesiąca dziecko ciągle doskonali dotychczas nabyte umiejętności. Jeśli Twój maluszek w 1. roku życia nie postawił jeszcze swoich pierwszych kroków, zapewne zrobi to niedługo po pierwszych urodzinach – szacuje się, że do wieku 18 miesięcy powinien zacząć samodzielnie chodzić. Gdy dziecko czuje się już bezpiecznie na własnych nogach, zaczyna trenować coraz szybsze przemieszczanie się. Pod koniec 2. roku zwykle więc już nie tylko chodzi, lecz także biega, podskakuje i się wspina. Zazwyczaj wchodzi i schodzi po schodach, choć robi to jeszcze dość ostrożnie – uważnie pokonując jeden schodek za drugim tzw. krokiem dostawnym. Jego paluszki osiągają już bardzo dużą sprawność. Powyżej 12. miesiąca dziecko uczy się samodzielnie wkładać i ściągać poszczególne elementy swojego ubranka, myje rączki (ewentualnie z lekką pomocą rodzica), układa wieżę z klocków i trzyma kredkę w sposób, który umożliwia mu tworzenie rysunków opartych na prostych, ale już nie chaotycznych liniach.

Powyżej 12. miesiąca, a przed końcem 2. roku życia, dziecko zazwyczaj:

umie chodzić, biegać, podskakiwać, ślizgać się – robi to dość szybko i utrzymuje przy tym zwykle równowagę

rytmicznie tańczy do ulubionej melodii, jednocześnie skacząc i klaszcząc rączkami

wchodzi samo po schodach i nie musi do tego nawet przytrzymywać się poręczy (choć warto jednak zachęcać do tego maluszka) – ale robi to po jednym stopniu, stawiając najpierw jedną nogę, a potem dostawiając drugą

staje na palcach i intensywnie się wspina – potrafi np. samo wyjść z łóżeczka, nawet gdy materac jest na najniższym poziomie – na tym etapie konieczne jest odpowiednie zabezpieczenie, aby malec nie zrobił sobie krzywdy

umie kopnąć piłkę lub rzucić ją znad głowy na niewielkie odległości

ustawia klocki na sobie, dopasowuje do siebie proste kształty (takie jak koło, trójkąt czy kwadrat), układa rzeczy w szereg i potrafi odłożyć przedmioty na miejsce

Rozwój psychiczny

Po pierwszych urodzinach Twoje dziecko dalej buduje własną tożsamość i stara się podkreślać swoją odrębność w każdy możliwy sposób. Już wcześniej poznało słówko „nie”, a teraz intensywnie trenuje wyrażanie sprzeciwu. Maluszek wciąż testuje dopuszczalne granice zachowania i próbuje za wszelką cenę postawić na swoim. Przeżywa też nawał rozmaitych emocji, z którymi nie potrafi sobie radzić – i najczęściej wyraża to głośnym krzykiem. Pod koniec 2. roku życia dziecko uwielbia powtarzać wszystkie wyrazy, jakie tylko usłyszało. Ma już duży zasób słów i buduje pierwsze proste zdania. Twój maluszek zaczyna też drążyć, jakie są przyczyny różnych zdarzeń i powody konieczności wykonania danych czynności. Właśnie wtedy zaczyna z wyjątkową częstością i uporem zadawać niekończące się serie pytań: „a dlaczego?”, „a po co?”. Staraj się na nie odpowiadać, nawet gdy męczy Cię ich częstotliwość. Dla Twojego dziecka jest to bowiem cenna lekcja poznawania świata i istniejących w nim zależności.

Powyżej 12. miesiąca, w 2. roku życia, dziecko zazwyczaj:

podkreśla własną niezależność, próbuje walczyć o swoją jak największą wolność i samodzielność

naśladuje wszystko, co widzi i słyszy – potrafi nawet zapamiętać i odtworzyć słowa, które nie były skierowane bezpośrednio do niego (trzeba więc zwracać baczną uwagę na to, co się mówi przy Juniorze)

dopytuje o powody i konsekwencje różnych zdarzeń, buduje ciągi przyczynowo-skutkowe i próbuje ustalić cel danych czynności

zna i rozumie nawet do 300 słów, łączy je też w proste zdania (zwykle składające się z 2–3 wyrazów)

jest zafascynowane innymi maluchami, ale nie umie jeszcze z nimi współpracować i bawi się nadal równolegle, a nie razem, w grupie

Żywienie

Jeśli wcześniej podawałaś dziecku mleko następne, pamiętaj, że w okolicy 1. urodzin przychodzi czas na zmiany. Dla dzieci w tym wieku przeznaczone jest bowiem mleko modyfikowane o nieco innym składzie, dostosowanym do potrzeb żywieniowych Juniorów. Na etykiecie jest ono oznaczone cyfrą „3” – jak np. LITTLE STEPS® 3. W diecie dziecka w tym wieku ilość mleka krowiego nadal powinna być kontrolowana. Mleko modyfikowane ma skład znacznie lepiej dopasowany do potrzeb małych dzieci.

W 2. roku życia wciąż podawaj Juniorowi produkty przeznaczone dla najmłodszych, posiadające na opakowaniu oznaczenie wieku. Zostały one stworzone na bazie składników, których jakość jest odpowiednia dla maluchów poniżej 3 lat. Obiady Juniora są już w zasadzie równie zróżnicowane jak w Twojej diecie, jednak jego układ pokarmowy i potrzeby wciąż różnią się od Twoich, dlatego posiłki dla dziecka trzeba dalej komponować z dużą uwagą. Niemniej Junior świetnie sobie radzi z żuciem i gryzieniem dużych kawałków i ma już swoje preferencje smakowe. Możesz więc proponować mu złożone, „wytrawne” obiadki – pełne warzyw i dostarczające pełnowartościowego białka oraz węglowodanów, np. w postaci ryżu, kasz czy makaronów. Gotowe dania w słoiczkach dają pewność, że porcje i wartość odżywcza są odpowiednie dla pełnego energii dziecka w tym wieku. Rozmiar słoiczków dla Juniorów jest większy, a receptury bardziej złożone niż w przypadku niemowląt, tak aby jak najlepiej odpowiedzieć na potrzeby brzuszków rosnących maluszków!

Rosnąca samodzielność dziecka przejawia się także podczas jedzenia i picia. Maluszek w 2. roku życia sam obsługuje się przy posiłku – pozwalaj mu na to!

Szczepienia i badania

Zgodnie z kalendarzem szczepień w 2. roku życia zalecane są kolejne szczepienia ochronne, rozłożone na dwie wizyty. W 13. lub 14. miesiącu życia lekarz pediatra może zasugerować szczepienia:

przeciw śwince, odrze i różyczce (tzw. MMR) – pierwszą dawkę
przeciw pneumokokom (tzw. PCV)

Natomiast między 16. a 18. miesiącem życia rekomendowane jest wykonanie następujących szczepień ochronnych:

przeciw błonicy, krztuścowi i tężcowi (tzw. DTP) – czwarta dawka
przeciw bakterii Haemophilus influenzae typu b (tzw. Hib) – czwarta dawka

Wspieranie rozwoju - 2 rok życia dziecka

Maluszka w 2. roku życia zazwyczaj rozpiera energia. Chce biegać, skakać – po prostu nacieszyć się opanowanymi już umiejętnościami. Wychodź z Juniorem jak najczęściej na spacer. Bądźcie też częstymi gośćmi na placach zabaw. Nie tylko sprzyja to rozwojowi ruchowemu dziecka (np. podczas wspinania się na drabinkę prowadzącą na zjeżdżalnię będzie ćwiczyło wchodzenie po schodkach) – wizyta na placu zabaw stanowi też doskonałą szansę na dalszą socjalizację maluszka. Powoli będzie on się uczył współpracy z innymi dziećmi i dzielenia się z nimi swoimi rzeczami.

Juniorzy zwykle uwielbiają wszelki zabawy manualne – rysowanie, zabawy piaskiem, pierwsze próby lepienia z plasteliny. Jeśli dostrzegasz u swego dziecka takie artystyczne zamiłowania – wspieraj je! Obserwuj jego rozmaite preferencje: jakie zabawy lubi, a jakie trochę go nudzą. Pamiętaj, że mimo iż jest to Twój potomek, nie musi on być osobą podobną do Ciebie. Nie przekładaj więc na dziecko własnych oczekiwań ani nie zmuszaj go do podzielania Twoich upodobań. Jest to czas, kiedy zaczynasz poznawać tożsamość i charakter Twojego maluszka – uważnie go więc obserwuj i wspieraj w rozwijaniu zainteresowań.

Warto wiedzieć!
Tzw. bunt dwulatka jest naturalnym etapem rozwojowym małego dziecka. Może się pojawić około 18. miesiąca życia Twojego maluszka, ale zależy to od indywidualnych uwarunkowań. Bunt ten stanowi przejaw rosnącej świadomości dziecka na temat tego, że jest niezależną istotą i może wyrażać własne zdanie. Jeśli nie pozwolisz maluszkowi robić tego, co akurat chce, może wpaść w wielką złość. Dziecko może wtedy krzyczeć, płakać czy nawet rzucać się na ziemię. Pamiętaj jednak, że nie robi ono tego złośliwie. To normalny etap, na którym maluszek dopiero uczy się panować nad swoimi emocjami. Nie do końca też rozumie, dlaczego nie może postąpić tak, jak by chciał, a to rodzi w nim złość i frustrację. Jak sobie poradzić w tym trudnym czasie? Przede wszystkim bądź konsekwentna. Tłumacz też dziecku powody Twojego sprzeciwu wobec jego zamierzeń. Warto uczyć maluszka nazywania uczuć i emocji, jakie przeżywa. Świetnym rozwiązaniem na wybuchy złości jest również próba odwrócenia uwagi dziecka od konfliktowej sytuacji i skierowania jej na coś innego – ten trik prawie zawsze się sprawdza!

Pytania i odpowiedzi

1. Co powinno umieć 2-letnie dziecko?
Dwuletnie dziecko potrafi wyrażać swoje emocje i okazywać niezadowolenie. Być może przekonasz się o tym na własnej skórze, kiedy rozpocznie się tzw. bunt dwulatka. Szkrab w tym wieku biega i wspina się, umie również wchodzić i schodzić po schodach. Dziecko powtarza też nowe wyrazy i zadaje mnóstwo pytań. Potrafi też już łączyć pojedyncze słowa i układać je w proste zdania.

2. Co powinno umieć 1,5-roczne dziecko?
Szacuje się, że dziecko do 18. miesiąca życia powinno już samodzielnie chodzić. W tym wieku przeciętny Junior uczy się samodzielnie wkładać i ściągać ubranko, potrafi też zbudować wieżę z klocków. Samodzielnie próbuje także rysować.

3. Ile waży dwulatek?
Pod koniec 2. roku życia przeciętny Junior waży około 10 – 16 kg. Maluszek przybiera na wadze średnio 200 g miesięcznie.

4. Ile powinien spać dwulatek?
Dziecko w tym wieku powinno spać od 10 do 14 godzin w ciągu doby – w regularnych odstępach czasu. Do tego czasu należy także wliczyć krótkie drzemki w ciągu dnia.

5. Jak usypiać 1,5-roczne dziecko?
Aby maluszek lepiej zasypiał, możesz skorzystać z kilku pomocnych wskazówek. Przed snem zadbaj o to, by dziecko zjadło pożywną, ale nie ciężkostrawną kolację. Wieczorem celebruj razem z nim Wasze małe rytuały – po kąpieli utul szkraba w łóżeczku, przeczytaj mu książeczkę lub zaśpiewaj kołysankę. Przed snem dziecko powinno unikać silnych bodźców – m.in. zabaw ruchowych, oglądania bajek w telewizji lub na telefonie. Dzięki temu wyciszy organizm, a potem spokojnie zaśnie.