Niepłodność wtórna – kiedy zajście w kolejną ciążę staje się wyzwaniem

Czego dowiesz się z artykułu?

• Niepłodność wtórna – kiedy można ją zdiagnozować?
• Jakie są przyczyny niepłodności wtórnej?
• Jak wygląda diagnostyka niepłodności wtórnej?
• Jak można leczyć niepłodność wtórną?

Już wcześniej udało się Wam zajść w ciążę, ale teraz od dłuższego czasu bez efektów staracie się o maluszka? W takim przypadku lekarz może stwierdzić niepłodność wtórną¹. Jakie są jej przyczyny i co możecie zrobić, aby zwiększyć szanse na dziecko? Wyjaśniamy to poniżej!

Niepłodność wtórna – przyczyny 

Dla wielu par niepłodność wtórna może być sporym zaskoczeniem. Partnerzy często myślą, że skoro kiedyś udało im się zajść w ciążę, ponowne starania nie powinny sprawiać większych problemów. Tymczasem okazuje się, że trudności w poczęciu kolejnego dziecka mogą być wynikiem wielu czynników, które leżą po stronie kobiety lub mężczyzny. 

Niepłodność żeńską wywołują m.in.²:

• zespół policystycznych jajników (PCOS), 
• zaburzenia hormonalne, 
• przedwczesna niewydolność jajników (objawiająca się obniżoną rezerwą jajnikową, czyli ilością komórek jajowych), 
• infekcje narządów płciowych,
• endometrioza,
• niedrożność jajowodów,
• niektóre choroby (np. cukrzyca i zaburzenia pracy tarczycy).

U kobiet, które rodziły przez cesarskie cięcie, niepłodność może być następstwem samego zabiegu (to tzw. niepłodność wtórna po cesarce). Eksperci podejrzewają, że w tym przypadku bezpośrednią przyczyną problemów z zajściem w kolejną ciążę może być nisza w bliźnie, czyli jej niewielka i niezrośnięta część³. Trudności mogą wynikać także z obecności zrostów wewnątrzmacicznych, polipów lub mięśniaków. Medycyna wciąż idzie jednak do przodu i oferuje przeróżne metody, np. histeroskopowe usuwanie wymienionych zmian, które są bezpieczne zarówno dla mamy, jak i dla rozwijającego się później w jej łonie dziecka⁴.

Niepłodność męska jest w głównej mierze związana z zaburzeniami równowagi hormonalnej i nieprawidłowościami nasienia². Poczęcie najczęściej utrudniają w tym przypadku żylaki powrózka nasiennego, które przyczyniają się do obniżenia jakości komórek rozrodczych⁷. 

Niepłodność wtórna – diagnostyka

Zanim rozpoczniecie leczenie niepłodności wtórnej, konieczne jest postawienie diagnozy. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii (PTMRiE) oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP) u zdrowych pacjentek poniżej 35 lat rozpoczęcie diagnostyki wskazane jest po roku regularnego współżycia, u kobiet po 35. roku życia – już po pół roku, a po 40. roku życia najlepiej zaraz po podjęciu decyzji o macierzyństwie. Na początek lekarz prosi parę o wykonanie podstawowych badań hormonalnych. Dodatkowo u mężczyzny zleca się seminogram (czyli badanie nasienia), a u kobiety – USG sprawdzające, czy występuje owulacja. 

Specjalista – w zależności od wyników standardowych badań – czasami rozszerza diagnostykę o:

• badania genetyczne,
• laparoskopię, 
• histeroskopię i badanie drożności jajowodów (tzw. HyCoSy lub Sono-HSG od ang. hysterosalpingo contrast sonography)⁹.

Niepłodność wtórna – leczenie 

Metody leczenia niepłodności wtórnej obejmują⁹: 

• farmakoterapię (np. w celu wywołania owulacji lub poprawy nasienia), 
• zabiegi chirurgiczne (np. usunięcie ognisk endometriozy lub leczenie operacyjne żylaków powrózka nasiennego), 
• procedury wspomaganego rozrodu (inseminację lub in vitro).

O sposobie leczenia zawsze decyduje lekarz, który dobiera metody odpowiednie do sytuacji zdrowotnej, w jakiej znajduje się dana para. Czasami leczenie jest wieloetapowe i długotrwałe, dlatego niepłodność wtórna potrafi być sporym wyzwaniem. Szczególnie trudne dla partnerów może być zaakceptowanie niepłodności idiopatycznej, która ma niewyjaśnione pochodzenie. Na szczęście właściwe leczenie może pomóc spełnić marzenie o dziecku. 

Jeżeli już długo staracie się o kolejną ciążę i sprawia Wam to trudności, możecie poszukać wsparcia u bliskich i dobrych specjalistów. Przy okazji przyjrzyjcie się swoim codziennym wyborom żywieniowym i stylowi życia. Te małe kroczki mogą Was przybliżyć do osiągnięcia upragnionego celu. Powodzenia!