Cukrzyca ciążowa – odpowiedzi na 10 najczęściej zadawanych pytań

P: Co to jest cukrzyca ciążowa?

O: Jeśli jesteś w ciąży, nigdy nie miałaś cukrzycy, ale Twój poziom glukozy (cukru) we krwi jest obecnie wysoki (zazwyczaj w drugim lub trzecim trymestrze), może się okazać, że są to objawy cukrzycy ciążowej. Oznacza to, że insulina, czyli jeden z wytwarzanych w organizmie hormonów, nie radzi sobie z odpowiednim transportem glukozy z krwi do komórek, gdzie wytwarzana jest z niej energia. U większości kobiet cukrzyca ciążowa mija wraz z urodzeniem dziecka. Z tego względu uważa się, że powodem występowania tej dolegliwości są zmiany hormonalne związane z ciążą.

P: Skąd się bierze cukrzyca ciążowa?

O: Naukowcy nie znają ostatecznej odpowiedzi na to pytanie. Wiadomo jednak, że cukrzyca ciążowa częściej dotyczy kobiet, które:

• cierpią na nadwagę lub otyłość,
• mają w rodzinie osoby z cukrzycą (np. mama, tata lub rodzeństwo z cukrzycą),
• urodziły dzieci, które w momencie przyjścia na świat ważyły więcej niż 4 kg,
• doświadczyły cukrzycy ciążowej lub innych komplikacji w poprzedniej ciąży,
• mają 35 lub więcej lat.

P: Czy cukrzyca ciążowa jest zjawiskiem występującym powszechnie?

O: Na całym świecie wzrasta liczba kobiet cierpiących na cukrzycę ciężarnych. Naukowcy nie są pewni, dlaczego tak się dzieje, jednak u niektórych grup etnicznych obserwuje się wyższy wskaźnik cukrzycy ciążowej. Istotnym czynnikiem ryzyka może być fakt, że coraz większa liczba kobiet zmaga się z problemem nadmiernej masy ciała.

P: Jak uniknąć cukrzycy ciążowej? Czy mogę jej zapobiec?

O: Tak. Chociaż nie możesz mieć wpływu na niektóre czynniki, takie jak wiek, czy rodzinna historia choroby cukrzycowej, istnieją pewne sposoby na zmniejszenie ryzyka wystąpienia cukrzycy ciążowej.

• Próbuj utrzymywać właściwą masę ciała. Jeszcze przed zajściem w ciążę warto dbać o utrzymanie prawidłowej wagi, a w okresie ciąży – starać się kontrolować jej przyrost, tak aby utrzymywał się w zalecanych granicach. Specjaliści są zgodni co do tego, że nadmierne przybieranie na wadze podczas ciąży nie służy mamie ani dziecku, a dodatkowo może bezpośrednio wpłynąć na masę urodzeniową maluszka. Niektóre ciężarne uważają, że spory przyrost wagi w ciąży jest dobry dla dziecka. Badania wskazują jednak, że nadmiar kilogramów u kobiet oczekujących potomstwa zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej.
• Bądź aktywna. Nawet jeśli przed zajściem w ciążę unikałaś ćwiczeń, nigdy nie jest za późno, aby zacząć myśleć o ruchu. Najnowsze badania wykazały, że umiarkowanie aktywny styl życia jest zdrowy dla kobiet w ciąży. Oczywiście, jeśli masz wątpliwości co do bezpieczeństwa wykonywanych ćwiczeń – skonsultuj się ze swoim lekarzem.
• Postaraj się stosować zbilansowaną dietę. Wybór produktów, które pojawiają się na Twoim talerzu, oraz wielkość porcji powinny być dobrze przemyślane. Odpowiednie ilości pokarmów z pięciu grup (warzywa, owoce, produkty zbożowe, produkty mleczne oraz mięso, jaja i ryby) dostarczą organizmowi odpowiednią liczbę kalorii i składników odżywczych niezbędnych do tego, by przygotować Twoje ciało do ciąży. Dzięki temu możesz pomóc swemu maluchowi w zdrowym starcie w przyszłość!
• Porozmawiaj z lekarzem o suplementacji mio-inozytolem i probiotykami. Najnowsze badania sugerują, że mio-inozytol może zmniejszać ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej, przede wszystkim jeśli znajdujesz się w grupie ryzyka. Dokładny sposób jego działania nie jest jeszcze w pełni znany, jednak niektórzy specjaliści sugerują, że substancja ta poprawia zdolność mięśni i tkanki tłuszczowej do wchłaniania glukozy z krwi do komórek, gdzie powstaje z niej energia. Mio-inozytol występuje naturalnie w komórkach zwierząt i roślin oraz w wielu świeżych owocach i warzywach. Z kolei suplementacja niektórymi probiotykami może przyczynić się do utrzymania równowagi mikrobioty (mikroflory) w przewodzie pokarmowym. Istnieją także naukowe dowody na to, że określone rodzaje probiotyków mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej. Jednak pamiętaj, by sięgnięcie po jakiekolwiek tego typu preparaty skonsultować ze swoim lekarzem.

P: Jak rozpoznać cukrzycę ciążową – czy zostanę pod tym kątem przebadana?

O: Tak, wszystkie kobiety w ciąży powinny być diagnozowane w kierunku zaburzeń tolerancji glukozy jak najszybciej po rozpoznaniu ciąży. U mam spoza grupy ryzyka przy pierwszej wizycie zlecane jest badanie glikemii na czczo. Dodatkowo między 24. a 28. tygodniem ciąży przeprowadzany jest doustny test tolerancji glukozy (OGTT). Takie badania są wykonywane kontrolnie, w związku z tym, że u wielu kobiet choroba może rozwinąć się mimo tego, że w ich przypadku nie istnieją żadne czynniki ryzyka, a cukrzyca nie daje żadnych objawów. Jeśli należysz do grupy ryzyka, lekarz może zalecić wykonanie badania już podczas pierwszej wizyty.

P: Jak leczyć cukrzycę ciążową? Czy są tu jakieś skuteczne lekarstwa?

O: Niekoniecznie będziesz musiała leczyć cukrzycę ciążową farmakologicznie. Warto pamiętać, że podstawą jej są tu zmiany w codziennej diecie i prowadzenie aktywnego trybu życia – pomoże to utrzymać prawidłowy poziom glukozy we krwi. W pewnych przypadkach przyjmowanie leków może jednak okazać się konieczne. Wszelkich informacji na ten temat udzieli Ci lekarz – który oceni Twoje indywidualne zapotrzebowanie w tym zakresie.

P: Czy cukrzyca ciążowa jest groźna dla dziecka?

O: Nie, jeśli będzie odpowiednio leczona. O ile kontrolujesz poziom glukozy we krwi, cukrzyca ciążowa nie powinna wpłynąć na stan zdrowia ani Twój, ani dziecka. Jeśli jednak choroba ta nie jest leczona, a poziom glukozy pozostaje bardzo wysoki, wówczas jej nadmiar może przeniknąć do łożyska – co może oddziaływać na rozwój maluszka. Zbyt wysoki poziom glukozy we krwi dziecka może przyczynić się do zwiększenia masy ciała maluszka. Wpływa to także na obniżenie poziomu glukozy we krwi po urodzeniu dziecka, co może wymagać interwencji lekarskiej.

P: Czy duże dzieci są zdrowsze?

O: Nie, to popularny mit. Jeśli dziecko jest ciężkie, może to wywołać pewne problemy zdrowotne. Większe dzieci mają czasem problemy z przedostaniem się do kanału rodnego. Ich duża masa ciała może powodować komplikacje przy porodzie i już po nim.

P: Czy cukrzyca ciężarnych może mieć wpływ na późniejszy rozwój mojego dziecka?

O: Może, jeśli nie jest leczona. Jak już wspomnieliśmy, jeżeli podczas ciąży poziom glukozy we krwi matki jest wysoki, istnieje większe prawdopodobieństwo, że dziecko urodzi się zbyt duże. Dzieci o dużej wadze urodzeniowej są w późniejszym czasie bardziej podatne na nadwagę, to zaś może się przełożyć na większą skłonność do otyłości w wieku dorosłym.

P: Co powinnam zrobić, jeśli okaże się, że mam cukrzycę ciążową?

O: Oto 6 wskazówek, jak kontrolować cukrzycę ciążową.

1. Badaj poziom glukozy we krwi. Zapytaj swojego lekarza, jak go monitorować i jakie są normy cukru w ciąży – rano, przed jedzeniem i po posiłkach.
2. Utrzymuj zdrową dietę. Warto porozmawiać z dietetykiem o tym, co jeść przy cukrzycy ciążowej i jak dostosowywać plan posiłków, aby dostarczyć organizmowi odpowiednią liczbę kalorii i składników odżywczych.
3. Staraj się kontrolować przyrost wagi w ciąży.
4. Utrzymuj umiarkowaną aktywność fizyczną – zgodnie z zaleceniami lekarza.
5. Przyjmuj lekarstwa, które przepisał Ci lekarz.
6. Nie pomijaj żadnej wizyty lekarskiej, aby Twój lekarz mógł stale monitorować rozwój dziecka.